'Gierst: het vergeten gewas dat de rijst moet vervangen'

Gepubliceerd op 01/12/2023 22:00 in Buitenland

India roept 2023 uit tot het 'Jaar van de Gierst' in een poging om het vergeten gewas te promoten als alternatief voor rijst. Hoewel rijst het belangrijkste voedsel is in India, is het niet voedzaam, verspilt het schaars water en draagt het bij aan klimaatverandering. Gierst daarentegen is rijk aan voedingsstoffen, vereist minder water en is bestand tegen verschillende klimaatomstandigheden.

Kuldeep Singh, hoofd van een genenbank in het zuiden van India, legt uit dat gierstsoorten verschillende kwaliteiten hebben. Vingergierst bijvoorbeeld bevat veel calcium en de meeste gierstsoorten kunnen goed gedijen in diverse klimaten en met minder water en hoge temperaturen. Parelgierst kan zelfs bij temperaturen hoger dan 45 graden groeien, iets wat geen ander gewas kan.

Om gierst wereldwijd te promoten, werkt India samen met het agrarische onderzoeksinstituut ICRISAT en de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) van de VN. Dr. Jacqueline Hughes, directeur van ICRISAT, legt uit dat gierst een logische vervanger van rijst is in gebieden waar water schaars is. Voor de groei van rijst is gemiddeld 2500 liter water per kilo nodig, terwijl gierst slechts een kwart van die hoeveelheid nodig heeft.

Naast het besparen van water is gierst ook minder kwetsbaar voor klimaatverandering dan rijst. Door de stijgende temperaturen, seizoenschommelingen en extreem weer neemt de rijstproductie per hectare af. Daarnaast draagt rijstproductie meer bij aan klimaatverandering, omdat het meer methaangas uitstoot dan andere gewassen. Volgens The Economist veroorzaakt rijstproductie twaalf procent van de wereldwijde methaangasuitstoot en anderhalf procent van alle broeikasgassen, vergelijkbaar met de luchtvaartsector.

Hoewel het vervangen van rijst door gierst een uitdaging is, vooral in Azië waar 90 procent van de rijst ter wereld wordt verbouwd, ondersteunt de Indiase overheid al projecten om de vraag naar gierst te stimuleren. In de deelstaat Telangana wordt bijvoorbeeld gierst geserveerd in kinderopvangcentra, gesponsord door de overheid, om ondervoeding tegen te gaan.

Desondanks blijft gierst nog steeds een minder populair voedsel in de regio. Slechts weinig mensen verbouwen gierst, omdat het duurder is dan rijst en speciale kookapparatuur vereist. Het veranderen van de eetgewoonten van de bevolking vergt tijd en inspanning.

Toch is directeur Singh van de genenbank ervan overtuigd dat gierst uiteindelijk wereldwijd geaccepteerd zal worden. Naarmate de temperaturen stijgen, zullen gewassen voor een gematigd klimaat zich verder naar het noorden verplaatsen en zal gierst steeds vaker voorkomen in veel regio's, ook buiten India.

Het 'Jaar van de Gierst' in 2023 zal naar verwachting bijdragen aan de bewustwording en acceptatie van gierst als duurzaam en voedzaam voedsel dat kan bijdragen aan het verminderen van waterverbruik en klimaatverandering.