Nederlandse steun aan Oekraïne onder druk door verkiezingswinst PVV

Gepubliceerd op 01/12/2023 17:00 in Buitenland

Nederland zal Oekraïne blijven steunen, ongeacht de kosten en duur, zo beloofde buitenlandminister Hanke Bruins Slot tijdens de bijeenkomst van OVSE-landen. Deze Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa is momenteel bijeen om de spanningen tussen Oost en West in toom te houden.

De bijeenkomst wordt met argusogen gevolgd vanwege de oplopende spanningen sinds de Russische inval in Oekraïne. Met de verkiezingsoverwinning van de PVV krijgt Nederland extra aandacht en Oekraïne vreest dat Nederland mogelijk niet langer de strijd tegen Rusland zal steunen.

Sinds de Russische inval heeft demissionair premier Mark Rutte al drie keer een bezoek gebracht aan Oekraïne. Nederland is een van de grootste donateurs in termen van financiële en militaire steun aan het land. Bovendien was Nederland het eerste land dat F16-straaljagers beloofde te leveren.

Volgens Oost-Europadeskundige Bob Deen is Nederland altijd van groot belang geweest voor Oekraïne. Hij stelt dat Oekraïne enkele landen heeft die echt aandringen op steun, waarvan de meeste in Oost-Europa liggen, zoals Polen en de Baltische staten. Maar Nederland, en Rutte persoonlijk, hebben altijd een belangrijke rol gespeeld.

Na de verkiezingsoverwinning van de PVV uitten Oekraïense media hun bezorgdheid. Partijleider Geert Wilders heeft de Russische inval veroordeeld, maar is tegen wapenleveringen aan Oekraïne en sancties tegen Rusland. Dit zorgt voor angst dat Nederland van een voorvechter zal veranderen in een tegenstribbelaar, aldus Deen.

Hoewel niet iedereen in Kyiv bekend is met Wilders, maken degenen die op de hoogte zijn van zijn verkiezingswinst zich zorgen. Oekraïense politiek-analist Glib Volonsky ziet de verkiezingsuitslag als slecht nieuws, gezien de toenemende populariteit van extreemrechts in Europa en de VS. Hij wijst ook op de nieuwe regering in Slowakije en de populariteit van Marine Le Pen in Frankrijk die binnen deze context passen.

Desondanks blijft de steun voor Oekraïne onder de Nederlandse bevolking groot. Ook in Oekraïne beseffen ze dat een regering-Wilders niet automatisch een drastische koerswijziging betekent. Volonsky benadrukt dat een meerderheid van de Kamerleden nog steeds pro-Oekraïne is, waardoor er hoop is dat de steun zal voortduren.

Daarentegen maken Volonsky en Deen zich zorgen over de Verenigde Staten. Het grote Amerikaanse steunpakket van 60 miljard euro aan Oekraïne is nog altijd niet goedgekeurd door het Congres. Vooral onder Republikeinen groeit de weerstand tegen de steun. Volgens de deskundigen kan Europa dit gat niet opvullen. Ook de levering van artilleriemunitie door EU-landen blijft achter op schema, wat de Duitse defensieminister heeft toegegeven.

Op de OVSE-vergadering proberen westerse ministers eensgezindheid uit te stralen, maar de aanwezigheid van de Russische buitenlandminister Lavrov zorgt voor verdeeldheid. Oekraïne, Polen, Estland, Litouwen en Letland hebben uit protest geen minister gestuurd. Deskundige Deen benadrukt dat het weigeren van Lavrov eigenlijk geen optie was, aangezien de OVSE is opgericht om gesprekken te voeren tussen landen die het niet met elkaar eens zijn.

Hoewel Oekraïense zorgen over westerse steun reëel zijn, denkt Deen niet dat het Westen zal stoppen met wapenleveringen om Oekraïne aan de onderhandelingstafel te dwingen. Hij erkent echter wel dat de VS en Duitsland niet alle gevraagde wap