Europese Commissie verlengt vergunning glyfosaat ondanks verdeelde meningen in lidstaten

Gepubliceerd op 17/11/2023 07:00 in Buitenland

De Europese Commissie heeft vandaag besloten dat het omstreden onkruidbestrijdingsmiddel glyfosaat voorlopig nog gebruikt mag blijven worden. Dit besluit komt nadat de EU-lidstaten er niet in slaagden om tot een overeenstemming te komen. Bij de onderhandelingen hebben onder andere Nederland en Frankrijk zich van stemming onthouden. Frankrijk is van mening dat de verlenging van de vergunning gepaard moet gaan met plannen om het gebruik van glyfosaat af te bouwen. De minister van Landbouw, Marc Fesneau, verklaarde dat de plannen van de Europese Commissie om het middel nog eens tien jaar toe te staan, zonder enige voorwaarde, niet passen bij wat zij willen.

Eind vorige maand kondigde de Franse regering aan dat zij het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de landbouw in vijftien jaar wil halveren. Het doel is om op zoek te gaan naar alternatieven die minder schadelijk zijn. Frankrijk heeft al lange tijd een "afwijkende koers" gevolgd als het gaat om landbouwgif. Zo werd in 2012 besloten om de ziekte van Parkinson officieel te erkennen als beroepsziekte bij boeren die hebben gewerkt met bestrijdingsmiddelen. Dit betekent dat boeren met parkinson niet hoeven te bewijzen dat hun ziekte door landbouwgif is veroorzaakt, omdat dit automatisch wordt aangenomen.

Boeren bij wie parkinson is vastgesteld, hebben ook recht op schadeloosstelling. Sinds drie jaar bestaat er een speciaal fonds genaamd het FIVP, dat de uitkeringen betaalt. Volgens advocate Hermine Baron, gespecialiseerd in milieurecht, wordt in veel wetenschappelijke studies een verband gelegd tussen parkinson en landbouwgif. Franse rechters hebben de afgelopen jaren in rechtszaken het verband erkend en daarom heeft de overheid parkinson officieel erkend als ziekte veroorzaakt door landbouwgif. Baron heeft tientallen boeren vertegenwoordigd en in 90 procent van de gevallen krijgen ze een uitkering. De bedragen variëren sterk, van enkele honderden euro's per maand tot 1500 euro.

Deskundigen stellen dat Frankrijk het enige land is waar een dergelijk systeem bestaat, maar toch wordt er relatief weinig gebruik van gemaakt. Het speciale fonds ontvangt jaarlijks slechts enkele tientallen aanvragen. Critici wijten dit aan het gebrek aan bekendheid van het FIVP. Er wordt geen campagne gevoerd om boeren te informeren over de mogelijkheid van erkenning en schadeloosstelling. Jaarlijks worden 1800 Franse boeren van 55 jaar en ouder gediagnosticeerd met parkinson, wat 13 procent hoger is dan het gemiddelde onder de bevolking. Slechts een klein aantal van deze boeren zou weten dat ze recht hebben op een schadeloosstelling.

De Franse regeling en de oprichting van het fonds hebben echter wel geleid tot een groter bewustzijn over landbouwgif, aldus Baron. Ook in andere beroepen beginnen werknemers zich nu te richten op dit onderwerp. Eerder dit jaar oordeelde een rechter dat de ziekte van Parkinson bij een plantsoenwerker het gevolg was van het gebruik van pesticiden. De 76-jarige man had gedurende 23 jaar het groen in Redon, Frankrijk, onderhouden, waarbij hij ook bestrijdingsmiddelen gebruikte. In 2008 werd bij hem parkinson vastgesteld en de gemeente Redon is nu verplicht om hem een schadevergoeding te betalen op basis van het vonnis.