Onenigheid over toekomst van Gaza na oorlog tussen Israël en Palestina

Gepubliceerd op 12/11/2023 21:00 in Buitenland

Er is nog veel onenigheid over wat er gaat gebeuren met Gaza na de oorlog tussen Israël en Palestina. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft aangegeven dat hij zich zal verzetten tegen de terugkeer van de Palestijnse Autoriteit naar Gaza, terwijl de Amerikaanse minister van Defensie Anthony Blinken juist voorstander hiervan is.

Deze verschillende standpunten illustreren hoe lang en moeizaam de weg naar duurzame vrede zal zijn. Nieuwsuur heeft gesprekken gevoerd met de Palestijnse Jonathan Kuttab en de Israëlische Gilead Sher over mogelijke toekomstscenario's. Beiden waren betrokken bij eerdere vredesonderhandelingen, waarbij Kuttab namens de Palestijnen en Sher namens Israël optrad.

Gilead Sher, voormalig stafchef van de Israëlische oud-premier Ehud Barak, is van mening dat alleen een tweestatenoplossing kan leiden tot duurzame vrede. Hij benadrukt dat het conflict complex en veelzijdig is en dat leiderschap nodig is om het op te lossen. Daarnaast moeten de verwachtingen worden bijgesteld. De tweestatenoplossing houdt in dat het historische Palestina wordt verdeeld in twee staten, een Joods Israël en een Arabisch Palestina. Sher stelt dat Israël alleen als democratische Joodse staat kan blijven bestaan op basis van universele democratische waarden, terwijl Palestijnen alleen zelfbeschikking kunnen hebben door het mandaatgebied Palestina in twee staten te verdelen.

Jonathan Kuttab, een expert op het gebied van internationaal recht, was aanvankelijk voorstander van een tweestatenoplossing in de jaren negentig. Echter, hij ziet daar nu geen heil meer in vanwege het bouwen van Joodse nederzettingen door Israël op de Westelijke Jordaanoever. Kuttab merkt op dat er momenteel ongeveer 800.000 Joodse kolonisten op de Westelijke Jordaanoever wonen en dat zij steeds meer land in beslag nemen, waardoor een tweestatenoplossing geen haalbare optie meer lijkt. Hij pleit nu voor een "hybride staatsvorm" waarin Israëli's en Palestijnen samen kunnen leven als gelijkwaardige burgers van één staat, die tegelijkertijd Joods en Arabisch is. Hij benadrukt dat deze staatsvorm gelooft in de waardigheid van alle inwoners en niet in de onderdrukking van de ene groep door de andere.

De vraag blijft hoe er naar een oplossing kan worden toegewerkt, vooral nu het geweld de afgelopen weken is geëscaleerd. Zowel Sher als Kuttab benadrukken het belang van het proberen op te lossen van het conflict, zelfs in de ergste situaties. Kuttab stelt dat er een manier gevonden moet worden om samen te leven, maar dit kan niet worden bereikt door de Arabieren te domineren, onderdrukken, wegvagen of etnisch zuiveren. Vertrouwen tussen Israël en de Palestijnen is momenteel ver te zoeken, maar Kuttab suggereert dat procedures, garanties, wetten en nieuwe situaties waarin gelijkheid en vrijheid worden gegarandeerd, de basis kunnen vormen voor een vreedzame samenleving, in plaats van vertrouwen als uitgangspunt te nemen.