Australische premier Albanese bezoekt China in poging tot verbetering van betrekkingen

Gepubliceerd op 04/11/2023 20:00 in Buitenland

De Australische premier Anthony Albanese is aangekomen in China voor een driedaags bezoek. Morgen zal hij een grote handelsbeurs in Shanghai bezoeken, die geopend wordt door de Chinese premier Li Qiang. Op maandag staat een langverwachte ontmoeting met de Chinese leider Xi Jinping gepland.

Dit bezoek markeert het eerste bezoek van een Australische premier aan China in zeven jaar. De betrekkingen tussen Peking en Canberra waren lange tijd zo slecht dat er bijna geen enkel contact was. De ruzie begon in 2018, toen het Chinese telecombedrijf Huawei werd uitgesloten bij het aanleggen van het Australische 5G-netwerk.

De spanningen bereikten een hoogtepunt in 2020, toen Australië als eerste land opriep tot een onderzoek naar de oorsprong van het coronavirus. China was woedend en nam wraak.

Deze wraak bestond onder andere uit torenhoge importtarieven voor een reeks Australische producten, waaronder rundvlees, gerst, kreeft en wijn. Chinese importeurs werden geconfronteerd met importtarieven van meer dan 200 procent voor Australische wijn, wat een einde maakte aan de lucratieve handel.

Mark Davidson, eigenaar van Tamburlaine Organic Wines, een biologische wijngaard in de regio Hunter Valley ten noorden van Sydney, is een van de wijnboeren die getroffen is. Hij had veel geïnvesteerd in zijn relaties met Chinese klanten. Davidson zegt: "Het was een enorme groeimarkt. Ruim 1,3 miljard mensen die allemaal zin hadden in een feestje. Door die importtarieven hield de handel abrupt op."

Hoewel veel Australische industrieën getroffen werden door de economische sancties, lag niet alle handel stil. China bleef grondstoffen zoals ijzererts en aardgas kopen, waardoor de gevolgen voor de Australische economie beheersbaar waren, aldus Hervé Lemahieu van de Australische denktank Lowy Institute. Hij zegt: "De sancties zijn mislukt, en ook politiek heeft het niet het gewenste effect gehad." China had gehoopt een wig te drijven tussen Australië en de Verenigde Staten, maar de band tussen de twee landen is juist sterker geworden.

Tijdens het dieptepunt van de relatie tussen China en Australië in 2020 werd de Australisch-Chinese journalist Cheng Lei opgepakt en beschuldigd van het lekken van staatsgeheimen. Ook moesten twee Australische journalisten halsoverkop het land verlaten na bedreigingen van de Chinese staat. Cheng Lei heeft meer dan drie jaar in een cel doorgebracht, waar ze 24 uur per dag in de gaten werd gehouden door twee bewakers. Onlangs is ze vrijgelaten, vlak voor het bezoek van premier Albanese aan China.

Premier Albanese staat onder druk om tijdens zijn bezoek de vrijlating van de Australisch-Chinese schrijver Yang Hengjun, die sinds 2019 vastzit op beschuldiging van spionage, te eisen. Ook willen Australische media dat hij erop aandringt dat Australische journalisten weer hun werk kunnen doen in China.

Hoewel de meeste importtarieven inmiddels worden geschrapt, moeten wijnboeren nog even geduld hebben. De verwachting is echter dat de handel volgend jaar weer kan beginnen. China wil echter wel iets terug; het land wil toetreden tot het Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership (CPTPP), een groot vrijhandelsverdrag in de regio, en heeft daarvoor de steun van Australië nodig.

Ondanks deze ontwikkelingen blijven de Verenigde Staten de belangrijkste bondgenoot van Australië op strategisch en ideologisch gebied. Het is daarom onwaarschijnlijk dat premier Albanese akkoord zal gaan met het Chinese verzoek. Hervé Lemahieu zegt: "Albanese komt net terug uit Washington, waar hem duidelijk is gemaakt dat de Amerikanen zich hier zeer ongemakkelijk zouden voelen."

Het bezoek van premier Albanese is