Onder druk van regering vertrekken duizenden Afghanen uit Pakistan terug naar Afghanistan

Gepubliceerd op 31/10/2023 14:00 in Buitenland

Duizenden Afghanen zijn onderweg om Pakistan te verlaten en terug te keren naar Afghanistan, onder druk van de Pakistaanse regering. De Verenigde Naties en een aantal westerse landen maken zich ernstige zorgen en proberen te voorkomen dat Afghanen gedwongen de grens over moeten wanneer ze in hun eigen land moeten vrezen voor hun leven.

Volgens schattingen zijn deze maand al tienduizenden Afghanen zonder papieren uit Pakistan teruggekeerd. Begin deze maand kondigde de Pakistaanse regering aan dat alle illegale migranten na 1 november het land uitgezet zouden worden. De reden hiervoor is het toenemend aantal aanslagen in Pakistan, waarbij vaak Afghaanse militanten betrokken zouden zijn. Deze militanten zouden getraind zijn in Afghanistan en gemakkelijk de 2600 kilometer lange grens kunnen oversteken.

Hoewel het aantal Afghanen dat is vertrokken nog maar een fractie is van het totale aantal Afghanen in Pakistan, zo'n 4 miljoen in totaal, waarvan bijna de helft zonder geldige papieren leeft, maakt deze groep ook deel uit van degenen die nu gedwongen worden om terug te keren. Onder hen bevinden zich ongeveer 600.000 Afghaanse vluchtelingen die zijn gevlucht nadat de extremistische Taliban in 2021 de macht greep in Kabul.

Ondanks de belofte van de Pakistaanse autoriteiten dat Afghanen met een tijdelijke verblijfsstatus als vluchteling met rust gelaten zullen worden, vrezen zij ook voor arrestatie en deportatie. VN-organisaties maken zich grote zorgen dat ook Afghanen die een hoog risico lopen om in eigen land vervolgd of geëxecuteerd te worden, slachtoffer worden van het Pakistaanse beleid. De VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR en een aantal NAVO-landen dringen er bij Pakistan op aan om op zijn minst een screeningsysteem op te zetten om de meest kwetsbaren te beschermen.

Volgens een Amerikaanse overheidsfunctionaris heeft Washington een lijst van 25.000 Afghanen gedeeld met Islamabad die in aanmerking komen voor een Amerikaans migratieprogramma. Deze Afghanen lopen een hoog risico en moesten eerst naar een derde land vluchten, in dit geval Pakistan, voordat ze in aanmerking konden komen voor overplaatsing naar de Verenigde Staten.

Onder de Afghanen die het land moeten verlaten, bevinden zich ook mensen die in Pakistan zijn geboren en er al decennia lang wonen. Velen van hen zijn gevlucht naar het buurland na de Sovjet-inval in Afghanistan in 1979.

In Afghanistan is momenteel sprake van een ernstige humanitaire crisis, waarbij twee derde van de bevolking afhankelijk is van voedselhulp. Vooral vrouwen en meisjes hebben het zwaar onder het bewind van de Taliban. Ze worden belemmerd in hun toegang tot onderwijs, hebben beperkte werkgelegenheidskansen en worden geconfronteerd met ernstige beperkingen van hun rechten.