Verdeeldheid binnen EU over Israëlisch-Palestijns conflict zichtbaar tijdens top

Gepubliceerd op 17/10/2023 14:00 in Buitenland

Regeringsleiders van de Europese Unie (EU) komen vandaag bijeen voor een videovergadering over de situatie in Israël, de Palestijnse gebieden en het Midden-Oosten. Het doel van de top is eenheid uitstralen, maar er zijn zorgen dat juist verdeeldheid zal worden getoond. Het gesprek tussen de regeringsleiders zal onder andere gaan over het risico op escalatie van het conflict en de gevolgen voor de veiligheid in de EU. Ook is er bezorgdheid over mogelijke migratiegolven naar Europa.

Verschillende EU-lidstaten hebben uiteenlopende standpunten over Israël. Zo zijn Hongarije, Nederland, Duitsland en Oostenrijk pro-Israëlisch, terwijl landen als Zweden, België, Ierland en Luxemburg veel kritischer zijn. Vorige week ontstond er openlijke ruzie binnen de EU over de aankondiging van de Hongaarse Eurocommissaris om EU-hulp aan de Palestijnen op te schorten. Het besluit werd later teruggedraaid onder druk van andere lidstaten.

Tijdens de videovergadering zullen de regeringsleiders eenheid proberen uit te stralen, maar diplomaten zijn bezorgd dat de verdeeldheid zichtbaar zal blijven. Een EU-diplomaat omschreef het EU-buitenlandbeleid als een "kakofonie" en noemde het belachelijk. Voormalig NAVO-topman Jaap de Hoop Scheffer bekritiseerde de EU ook en zei dat het zich moet concentreren op een politieke oplossing in plaats van elkaar de tent uit te vechten.

De verdeeldheid binnen de EU is ook duidelijk zichtbaar tussen voorzitter Ursula Von der Leyen en Eurocommissaris Josep Borrell, verantwoordelijk voor het buitenlandbeleid. Von der Leyen bezocht afgelopen vrijdag Israël, waar ze de Palestijnen in Gaza negeerde en verklaarde dat Israël op de onvoorwaardelijke steun van de EU kan rekenen. Dit zorgde voor veel irritatie, inclusief openlijke kritiek van de Ierse president Higgins. Borrell daarentegen stelde namens de EU-lidstaten dat Israëls reactie gebonden is aan het internationaal recht.

Om de diplomatieke schade te beperken, plaatste Von der Leyen later een nieuw bericht waaruit bleek dat ze aandacht had gevraagd voor de Palestijnen tijdens haar bezoek aan Israël. Ze kondigde ook aan dat de EU een luchtbrug voor hulpgoederen naar de Gazastrook wil opzetten en de humanitaire hulp aan de Palestijnen wil verdrievoudigen. Desondanks speelt de EU diplomatiek gezien de tweede viool, mede door de interne verdeeldheid en de grotere rol van de Verenigde Staten.

De videovergadering zal naar verwachting geen grote resultaten opleveren en wordt beschouwd als van symbolisch belang. Het gebrek aan eenheid binnen de EU komt ook tot uiting in het tonen van solidariteit. Na de aanvallen van Hamas projecteerde de Europese Commissie een Israëlische vlag op hun gebouw, terwijl het gebouw van de Europese Raad aan de overkant van de straat alleen wit verlicht was, als teken van neutraliteit en solidariteit met de slachtoffers van de aanvallen.

Samengevat wordt de verdeeldheid binnen de EU over het Israëlisch-Palestijns conflict vandaag duidelijk tijdens de videovergadering van de regeringsleiders. Hoewel het doel van de top eenheid is, zijn er zorgen dat verdeeldheid zal worden getoond. De verschillende standpunten van EU-lidstaten en de interne verdeeldheid binnen de EU spelen een rol in de moeilijkheden om tot een gezamenlijk standpunt te komen. De EU speelt diplomatiek gezien een kleinere rol dan de Verenigde Staten en de verdeeldheid binnen de EU blijkt ook uit het tonen van solidariteit met betrekking