Gijzelaars vastgehouden in Gaza: internationale druk neemt toe

Gepubliceerd op 12/10/2023 13:00 in Buitenland

Verspreid over de Gazastrook houdt Hamas sinds zaterdag naar schatting zo'n 150 gegijzelde mannen, vrouwen, kinderen en ouderen gevangen. Volgens oud-minister van Buitenlandse Zaken Ben Bot is de situatie zeer zorgelijk, aangezien deze groep gijzelaars de grootste troef is die Hamas heeft.

Naast Israëliërs heeft Hamas ook tientallen mensen uit andere landen gekidnapt. Deze landen oefenen achter de schermen druk uit op de regering in Jeruzalem om hun burgers veilig terug te krijgen. Dit maakt de situatie extra gecompliceerd, aldus Bot.

Het bevrijden van zo'n groot aantal mensen in een dichtbevolkt stedelijk gebied als Gaza onder deze omstandigheden wordt door deskundigen als bijna onmogelijk beschouwd. Volgens inlichtingen- en veiligheidsexpert Bob de Graaff is een 'normale' militaire operatie meer voor de hand liggend dan het opsporen en redden van 150 mensen in vijandelijk gebied. Voor chirurgische operaties moet alles kloppen, anders bestaat het risico op nog meer slachtoffers, vooral omdat Hamas en Islamitische Jihad voorbereid zijn op reddingspogingen.

De twee experts zijn het erover eens dat de beste optie voor de gijzelaars onderhandelingen tussen de strijdende partijen zijn. Echter, dit lijkt op dit moment ver weg, gezien het feit dat Hamas niet wil wijken en Israël uit is op een stevige aanpak.

Het is onduidelijk of de vijanden achter de schermen toch contact hebben over de gijzelcrisis. Voormalig minister Bot acht deze kans echter klein, aangezien Israël nu duidelijk een punt wil maken en niet het verwijt wil krijgen dat er in het geheim al afspraken werden gemaakt.

Familieleden van gegijzelden en vermisten leven ondertussen tussen hoop en vrees. Hamas dreigt de gegijzelden een voor een te executeren als Israël zonder waarschuwing burgers in Gaza bombardeert. Videobeelden suggereren dat ten minste vier ontvoerde Israëliërs kort na hun gijzeling zijn gedood. De situatie van de andere ontvoerden is onduidelijk, behalve de Duitse Shani Louk, die zwaargewond in een ziekenhuis in het noorden van Gaza ligt.

Hamas eist de vrijlating van alle Palestijnse gevangenen in Israëlische gevangenissen in ruil voor de Israëlische gijzelaars. Er zitten naar schatting ongeveer 4500 Palestijnen vast in Israëlische gevangenissen. Analisten denken echter niet dat de Israëlische autoriteiten in dit conflict zo'n besluit zullen nemen vanwege de omvang van de crisis.

Qatar en Turkije voeren onderhandelingen met Hamas om gegijzelde burgers vrij te krijgen. Dit is hoopgevend, aangezien alleen islamitische landen in direct contact kunnen komen met Hamas-leiders. Wellicht kan er zo een tussenoplossing worden bereikt voor buitenlanders die worden vastgehouden.

Het Rode Kruis staat in contact met zowel Hamas als Israël en biedt aan medische hulp te verlenen aan de gegijzelden en te helpen bij eventuele vrijlatingen. In de zwaar gebombardeerde Gazastrook woedt een humanitaire crisis, waarbij noodhulp moeilijk toegang krijgt en er nauwelijks stroom of stromend water is.

De tijd dringt voor de gijzelaars. De regering van nationale eenheid in Israël probeert een uitweg uit de gijzelcrisis te vinden. Een fel debat over de te nemen acties en de terughoudendheid van het leger vanwege de gegijzelden is gaande. Volgens analist Tobias Borck van denktank RUSI zal geen enkel land, inclusief de VS, in de huidige situatie op eigen houtje een reddingsoperatie beginnen. De enige optie voor regeringen is om druk uit te