Misbruikschandaal in de Rooms-Katholieke Kerk in België zorgt voor woede en discussie

Gepubliceerd op 30/09/2023 14:00 in Buitenland

België wordt sinds het begin van deze maand opgeschud door het misbruikschandaal in de Rooms-Katholieke Kerk. Hoewel er geen nieuwe onthullingen zijn over het misbruik, hebben persoonlijke getuigenissen van slachtoffers veel afschuw, verdriet en woede veroorzaakt. De kerk ziet hierdoor een toename van uitschrijvingen, terwijl de politiek roept om een parlementaire enquête en zelfs de financiering van de kerk ter discussie staat.

De oorzaak van deze herlevende emoties is de documentaireserie "Godvergeten" van de publieke omroep VRT. Deze serie geeft een indringend beeld van de gruwelijkheden van het systematische misbruik in de kerk. Zo worden onder andere de broers Jan en Staf geportretteerd, die jarenlang zonder dat ze het van elkaar wisten werden misbruikt. Ook is er aandacht voor Nina, die sinds haar dertiende werd misbruikt en recentelijk werd ontmoedigd om juridische stappen te ondernemen.

Hoewel dertien jaar geleden al veel bekend werd over de omvang van het misbruikschandaal in België, is het onderzoek naar de vele zedenmisdrijven nog steeds niet afgerond. Veel van de betrokken geestelijken zijn inmiddels overleden en sommige zaken zijn verjaard. Desondanks is het misbruik opnieuw het gesprek van de dag in België.

Elke aflevering van "Godvergeten" trekt honderdduizenden kijkers en zorgt voor groeiende woede. Alle Vlaamse politieke partijen pleiten nu voor het instellen van een parlementaire onderzoekscommissie. Deze commissie moet onder andere duidelijkheid verschaffen over bewijsmateriaal dat ooit in handen was van justitie, maar om onbekende redenen is teruggegeven aan de kerk.

"Dit schandaal moet aan het licht komen", aldus Tom Ongena, voorzitter van Open VLD. Hij wil erkenning voor de slachtoffers en maatregelen om herhaling te voorkomen. Sammy Mahdi, voorzitter van CD&V, is het daarmee eens en benadrukt dat men niet weg mag kijken. Minister van Justitie Van Quickenborne dringt erop aan dat de kerk geestelijken die schuldig zijn aan misbruik van de loonlijst haalt.

Een prominent doelwit van de kritiek is de voormalige populaire bisschop van Brugge, Roger Vangheluwe, die in 2010 in opspraak raakte vanwege het misbruiken van zijn minderjarige neefje. Het Vaticaan zwijgt echter al jaren over deze zaak. Juist zijn neefje Mark deelt in de serie aangrijpende verhalen over het misbruik dat plaatsvond van zijn vijfde tot zijn achttiende levensjaar. Hij zegt met een gebroken stem dat hij "de schijnheiligheid gewoon moe was" van zijn oom.

Onder andere de Antwerpse bisschop Johan Bonny roept nu zijn collega Vangheluwe op om zijn titels van bisschop en priester te laten ontnemen. Dit zou moeten gebeuren door de paus. Gisteren werd bekend dat de gevallen oud-bisschop van Brugge een brief naar de paus heeft gestuurd, hoewel de inhoud van de brief nog niet bekend is. Bonny hoopt dat de brief gevolgen zal hebben en kondigt aan dat binnenkort ook de bisschoppen zelf een brief naar Rome zullen sturen. Volgens Bonny heeft Vangheluwe, die momenteel verblijft in een abdij in Frankrijk, de serie niet gezien, maar is hij wel op de hoogte van alle commotie. Hij zou "een gebroken mens" zijn.

Terwijl de discussie rondom het misbruikschandaal weer oplaait, ontstaat er ook debat over de financiering van de kerk en de vervlechting