Groot corruptieschandaal schudt Polen op: zeven aangeklaagden en politieke campagnes gebruiken zaak als wapen

Gepubliceerd op 16/09/2023 23:00 in Buitenland

Een grootschalig corruptieschandaal heeft veel beroering veroorzaakt in Polen. Zeven mensen zijn aangeklaagd en drie gearresteerd, terwijl de verantwoordelijke minister naar verluidt een zelfmoordpoging heeft gedaan. Dit schandaal heeft ook politieke gevolgen, aangezien de oppositie de zaak gebruikt om de regering aan te vallen in aanloop naar de parlementsverkiezingen.

In de afgelopen jaren hebben medewerkers van Poolse consulaten wereldwijd illegaal visa verstrekt aan migranten in ruil voor geld. De oppositie beweert dat het om maar liefst 250.000 visa gaat. De hoofdrolspeler in dit schandaal is Piotr Wawrzyk, de Poolse onderminister van Buitenlandse Zaken.

Dit corruptieschandaal is niet alleen opmerkelijk vanwege de omvang en de betrokkenheid van Wawrzyk, maar ook vanwege de harde migratiestandpunten van de regeringspartij PiS. Dit zorgt voor politiek ongemak. "PiS roept dat ze geen migranten willen, maar via deze weg laten ze toch mensen binnen. Dat maakt het politiek gezien een belangrijke kwestie", aldus de Pools-Nederlandse journalist Dore van Duivenbode.

Zowel PiS als het Burgerplatform, de grootste oppositiepartij, maken gebruik van het migratiethema voor politiek gewin. Ondanks dat er een discrepantie is tussen het politieke debat en de feitelijke cijfers, waaruit blijkt dat migratie naar Polen vrij stabiel is, benadrukken beide partijen het belang van het migratievraagstuk. Het land heeft migranten namelijk nodig om de gaten in de arbeidsmarkt op te vullen die zijn ontstaan doordat Polen naar andere EU-landen zijn vertrokken. Het merendeel van de migranten zijn afkomstig uit Oekraïne en Wit-Rusland, maar het politieke debat richt zich voornamelijk op migranten uit moslimlanden.

De oppositie maakt dankbaar gebruik van het corruptieschandaal in haar campagnes. In ronkende campagnespotjes wordt gesteld dat de PiS-regering 250.000 immigranten heeft binnengehaald en een corrupt systeem heeft opgezet. Zelfs de Senaatsvoorzitter van het Burgerplatform beweert dat honderden mensen die naar de EU zijn gekomen, als terroristen worden beschouwd.

Hoewel er nog veel onduidelijk is over dit schandaal, is het onmiskenbaar dat hooggeplaatste functionarissen hierbij betrokken zijn geweest. De regering probeert het schandaal zo klein mogelijk te houden en er wordt dan ook nauwelijks over gesproken op de staatstelevisie. Dit is een uiterst ongemakkelijk onderwerp voor PiS, omdat de regering beweert illegale migratie tegen te gaan, maar in werkelijkheid het tegenovergestelde doet met deze visa.

Opmerkelijk genoeg lijkt het corruptieschandaal weinig invloed te hebben op de kiezers. Het merendeel van de PiS-stemmers blijft de partij steunen en de partij doet het goed in de peilingen. Corruptieschandalen hebben tot nu toe weinig impact gehad op de steun voor de regering. Bovendien weten de Poolse burgers niet meer welke partij ze moeten geloven en zijn ze meer bezig met de oorlog in Oekraïne en de inflatie.

Dit corruptieschandaal zal ongetwijfeld een belangrijke rol blijven spelen in de politieke arena van Polen, zeker met de parlementsverkiezingen in het vooruitzicht.