Geen nieuwe graandeal tussen Oekraïne en Rusland na onderhandelingen tussen Poetin en Erdogan

Gepubliceerd op 04/09/2023 19:00 in Buitenland

De Turkse president, Recep Tayyip Erdogan, is vandaag naar de Zuid-Russische havenstad Sotsji gereisd om te onderhandelen over een nieuwe graandeal tussen Oekraïne en Rusland. Na een intensief gesprek van drie uur tussen Erdogan en de Russische president, Vladimir Poetin, lijkt een nieuwe overeenkomst op dit moment echter niet waarschijnlijk.

Erdogan was hoopvol gestemd en hoopte Poetin te kunnen overtuigen om nieuwe afspraken te maken over de graanhandel over de Zwarte Zee. Na de onderhandelingen gaf Erdogan aan dat er mogelijkheden zijn voor nieuwe afspraken. Poetin daarentegen herhaalde juist dat het Westen moet toegeven aan de Russische eisen voordat er sprake kan zijn van een nieuwe graandeal.

Het Westen heeft geen sancties opgelegd aan de Russische landbouwexport, maar wel aan het betalingsverkeer en de logistiek. Poetin vindt dat deze sancties de Russische handel ernstig belemmeren. Hij benadrukte vandaag opnieuw dat hij eerst wil dat het Westen deze sancties opheft voordat er verder gesproken kan worden over een nieuwe graandeal.

De oorspronkelijke graandeal werd in de zomer van 2022 gesloten en een jaar later door Moskou opgeschort. Sindsdien heeft Rusland gerichte aanvallen uitgevoerd op de Oekraïense graanindustrie, waaronder de havenstad Odesa. Ook de havens aan de Donau, op de grens met Roemenië, zijn doelwit geweest van Russische drones.

De graandeal is van groot belang voor de voedselzekerheid in Afrika en het Midden-Oosten, aangezien Rusland en Oekraïne belangrijke leveranciers zijn van tarwe, gerst en zonnebloemolie. De deal kwam vorig jaar tot stand na bemiddeling van Turkije en de Verenigde Naties. Erdogan hoopt nu opnieuw een bemiddelende rol te kunnen spelen en heeft al contact opgenomen met de Verenigde Naties. Hij probeert goede relaties te onderhouden met zowel Rusland als Oekraïne.

Na de onderhandelingen gaf Erdogan aan dat er "snel een oplossing in zicht is" die "tegemoetkomt aan de verwachtingen". De precieze betekenis hiervan werd echter niet duidelijk.

Volgens Poetin is er daarentegen wel een akkoord op handen voor de levering van één miljoen ton goedkoop Russisch graan aan zes Afrikaanse landen. Met financiële steun van Qatar zou het graan via Turkije geleverd kunnen worden. Het is echter onduidelijk of dit akkoord gelinkt is aan de graandeal tussen Oekraïne en Rusland.

Op dit moment lijkt een nieuwe graandeal tussen Oekraïne en Rusland dus nog niet aan de orde. Ondanks de hoop van Erdogan en de eventuele andere afspraken die Poetin in gedachten heeft, blijft het Westen een belangrijke factor in de besluitvorming rondom een mogelijke deal. Het is afwachten hoe de situatie zich verder zal ontwikkelen en of er uiteindelijk toch een nieuwe overeenkomst zal worden gesloten.