Russische en Belarussische vertegenwoordigers weer welkom bij Nobelprijsuitreikingen
Gepubliceerd op 02/09/2023 05:00 in Buitenland
De organisatie van de Nobelprijzen heeft aangekondigd dat dit jaar vertegenwoordigers uit Rusland en Belarus weer welkom zijn bij de uitreikingen. Dit besluit heeft echter geleid tot onbegrip bij de Zweedse premier Kristersson en andere politici.
Vorig jaar werden vertegenwoordigers van Rusland en Belarus nog uitgesloten vanwege de oorlog in Oekraïne. Dit jaar heeft de Nobel Foundation echter aangekondigd dat alle landen met diplomatieke missies in Zweden en Noorwegen zijn uitgenodigd. Volgens de organisatie biedt dit de mogelijkheid om de belangrijke boodschap van de Nobelprijs aan iedereen over te brengen. De Nobelprijzen worden jaarlijks op 10 december uitgereikt in Zweden, met uitzondering van de Nobelprijs voor de Vrede, die in Noorwegen wordt uitgereikt. Ook Iran is weer uitgenodigd.
De toevoeging van Russische en Belarussische vertegenwoordigers wordt door de Zweedse minister van Werkgelegenheid Johan Pehrson bestempeld als "extreem onverstandig". Premier Kirstersson benadrukte dat het aan de organisatie is, maar dat hij Rusland niet had uitgenodigd als hij de keuze had gehad. Hij pleit voor het isoleren van Rusland, zowel op militair als op economisch gebied. Of hij zelf bij de uitreikingen aanwezig zal zijn, wilde hij nog niet zeggen.
Andere politici zijn uitgesprokener in hun kritiek op het besluit. Muharrem Demirok van de oppositiepartij Centrumpartij geeft aan uit te kijken naar de uitreiking, maar kan niet hetzelfde feest vieren als de ambassadeur van Rusland aanwezig is, zolang Rusland oorlog blijft voeren met Oekraïne. Deze mening wordt gedeeld door onder andere Märta Stenevi, leider van de Groenen in Zweden.
Ook vanuit Belarussische hoek klinkt kritiek op het besluit. Sviatlana Tsikhanouskaya, een prominent oppositiefiguur, stelt dat Belarus een niet-legitiem regime heeft en dat de aanwezigheid van hun ambassadeur bij elk evenement beschamend zou zijn. Ze verwijst naar Nobelprijswinnaar Ales Bialiatski, die gemarteld wordt in de gevangenis en geïsoleerd is, net zoals duizenden andere Belarussen. Bialiatski won vorig jaar de Nobelprijs voor de Vrede en werd in maart van dit jaar veroordeeld tot tien jaar celstraf.
Desondanks houdt voorzitter van de Nobel Foundation, Vidar Helgesen, vast aan het besluit. Hij benadrukt dat er wereldwijd steeds minder dialoog is tussen mensen met verschillende standpunten. Volgens hem zijn de uitnodigingen gestuurd als reactie daarop, om het belang van vrije wetenschap, vrije cultuur en vrije en vredelievende samenlevingen te vieren en te begrijpen.
Daarnaast werd gisteren bekend dat de Russische regering journalist en Nobelprijswinnaar Dmitri Moeratov als 'buitenlands agent' aanmerkt. Dit is een term die vaker wordt gebruikt om kritische Russen de mond te snoeren.