Handboek voor Indiase rechters moet genderstereotypen aanpakken

Gepubliceerd op 19/08/2023 16:00 in Buitenland

Een nieuw handboek voor rechters in India wil afrekenen met genderstereotypen die regelmatig worden gebruikt in rechtbanken. Het handboek, dat deze week officieel werd gelanceerd, wil een einde maken aan termen zoals "overspelige vrouw", "prostituee" en "verleidster" die vaak een bevooroordeeld oordeel kunnen beïnvloeden. Het handboek stelt alternatieve termen voor en benadrukt dat valse aannames over vrouwen niet langer acceptabel zijn.

Opperrechter Dhananjaya Y. Chandrachud merkte op dat veel stereotypes onbedoeld worden gebruikt in rechtbanken. Het handboek probeert niet alleen deze termen te veranderen, maar ook valse aannames aan te pakken. Zo wordt bijvoorbeeld ten onrechte aangenomen dat vrouwen emotioneel zijn en niet logisch kunnen denken. Ook wordt gedacht dat jonge, ongetrouwde vrouwen geen belangrijke beslissingen over hun eigen leven kunnen nemen en dat het alleen de verantwoordelijkheid van vrouwen is om voor oudere familieleden te zorgen.

Het handboek adviseert rechters om alternatieve termen te gebruiken. Zo zou in plaats van 'overspelige vrouw' gesproken moeten worden van 'een vrouw die een seksuele relatie buiten het huwelijk heeft'. Ook wordt voorgesteld om 'prostituee' te vervangen door 'sekswerker'. Verder kunnen termen zoals 'verleidster', 'kuise vrouw', 'carrièrevrouw' en 'slet' simpelweg worden vervangen door het woord 'vrouw'. Het handboek benadrukt ook dat bijvoeglijke naamwoorden zoals 'plichtsgetrouw', 'trouw' en 'gehoorzaam' niet gebruikt moeten worden bij het beschrijven van een 'echtgenote'.

Het handboek besteedt ook speciale aandacht aan seksueel geweld. Het wijst erop dat politieagenten, advocaten en rechters vaak denkbeelden hebben die gerechtigheid in deze zaken belemmeren. Het handboek maakt duidelijk dat de kledingkeuze van een vrouw of haar beslissing om alcohol te drinken niets zegt over haar bereidheid tot seksuele handelingen. Ook wordt benadrukt dat sekswerkers, transgenders of vrouwen die geen maagd meer zijn wel degelijk verkracht kunnen worden en dat slachtoffers niet altijd direct een aanklacht indienen.

Bovendien legt het handboek uit dat slachtoffers van lagere kasten vaak onterecht niet geloofd worden wanneer zij daders van hogere kasten aanwijzen, vanwege het stereotype dat mensen van hogere kasten nooit iemand van lagere kasten zouden aanraken. Het handboek benadrukt dat seksueel geweld vaak als machtsmiddel wordt gebruikt.

Het handboek is een initiatief van opperrechter Chandrachud, die al enkele jaren bezig is met dit onderwerp. Het werd geschreven door een commissie van voormalige rechters en academici. Het document heeft veel lof gekregen op sociale media, waar advocaten en activisten aangeven dat het niet beperkt moet blijven tot de juridische wereld. Ze suggereren dat het handboek ook geïntroduceerd moet worden op scholen en binnen bedrijven, omdat de centrale boodschap voor iedereen van toepassing is. Het handboek is een belangrijke stap in het streven naar een rechtssysteem dat vrij is van genderstereotypen en waarin gelijke behandeling voor iedereen centraal staat.