Hittegolf in Zuid-Europa zorgt voor recordwarme Middellandse Zee

Gepubliceerd op 19/07/2023 22:00 in Buitenland

De gemiddelde watertemperatuur van de Middellandse Zee bij de kust van Spanje heeft deze maand een recordhoogte bereikt als gevolg van de zware hittegolf die het zuiden van Europa treft. Volgens het Spaanse weerinstituut Aemet bedraagt de gemiddelde temperatuur nu 24,6 graden, wat maar liefst 2,2 graden hoger is dan normaal rond deze tijd van het jaar. Hiermee is het zeewater bij de Spaanse kust warmer dan ooit sinds de start van de metingen in 1940.

Het weerinstituut maakt zich zorgen over de situatie, vooral omdat de zomer nog lang niet voorbij is. Woordvoerder Ruben del Campo waarschuwt dat de zee nog verder kan opwarmen. Dit is de derde hittegolf die Spanje dit jaar treft.

Het huidige record wordt fors overschreden, volgens Aemet. In 2015 werd een recordgemiddelde van 24 graden gemeten, gevolgd door bijna hetzelfde record van 23,7 graden vorig jaar. Dit jaar is de gemiddelde watertemperatuur dus aanzienlijk hoger, namelijk 24,6 graden.

Ecoloog Anieke van Leeuwen van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) benadrukt echter dat het niet alleen om de gemiddelde temperatuur gaat. Door de klimaatcrisis komen extreme temperaturen steeds vaker voor. Dit betekent dat er naast gemiddelde temperaturen ook sprake is van hittegolven met nog hogere temperaturen en gebieden die extreem warm zijn. In delen van Spanje, zoals het zuidoosten en de Balearen, zijn de zeetemperaturen opgelopen tot respectievelijk 28 en 29 graden.

De impact van deze temperaturen op het zeeleven is aanzienlijk, aldus Van Leeuwen. Vissoorten hebben specifieke optimale temperaturen waarin ze gedijen. Bij hogere temperaturen kost het vissen meer energie om te overleven, waardoor er minder energie overblijft voor groei en voortplanting. Vooral wanneer dergelijke extreme temperaturen meerdere keren per seizoen voorkomen, kan dit gevolgen hebben voor de vispopulaties in de Middellandse Zee. Het resultaat kan zijn dat vissen zich verplaatsen naar koelere wateren, zoals de Atlantische Oceaan, waardoor er een verspreiding van soorten plaatsvindt.

Het NIOZ heeft eerder onderzoek gedaan naar de effecten van hitte op het zeeleven in de Waddenzee, dat vergelijkbare verschuivingen heeft laten zien. Ook hier is gebleken dat hogere watertemperaturen leiden tot minder voedsel voor vogels en een sterfte van schelpdieren zoals kokkels.

Daarnaast kunnen hoge watertemperaturen leiden tot algenbloei en de vorming van bacteriële lagen die het zonlicht blokkeren, waardoor er minder zuurstof in het water aanwezig is dan normaal.

Van Leeuwen benadrukt dat de gevolgen van deze temperaturen en processen niet los van elkaar gezien kunnen worden. Verschuivingen in het ecosysteem kunnen een cascade van effecten teweegbrengen, met verstrekkende gevolgen voor het zeeleven.

De recordwarme Middellandse Zee is een zorgwekkend teken van de klimaatcrisis en benadrukt de urgentie van maatregelen om de opwarming van de aarde tegen te gaan.