Nederland controleert of Tunesië geen mensenrechten schendt in migratiedeal met EU

Gepubliceerd op 17/07/2023 06:00 in Buitenland

Demissionair premier Rutte heeft aangekondigd dat er streng toezicht zal worden gehouden op de naleving van mensenrechten in de migratiedeal tussen Tunesië en de Europese Unie. Dit komt nadat mensenrechtenorganisaties hun bezorgdheid hadden geuit over de mogelijkheid dat een harder migratiebeleid de situatie verergert.

Rutte verklaarde dat deze gevoelige onderwerpen ook zijn besproken met Tunesië. Hij benadrukte dat alle afspraken met betrekking tot het overbrengen en terugsturen van mensen naar veilige landen moeten voldoen aan internationale verdragen met betrekking tot mensenrechten. Bij zijn terugkeer op Schiphol sprak hij over de implicaties van de overeenkomst op het gebied van mensenrechten.

De premier benadrukte het belang van de migratiedeal en de rol ervan bij het afremmen van de gevaarlijke overtochten over de Middellandse Zee en het tenietdoen van het businessmodel van mensensmokkelaars. Rutte gelooft dat het beheersen van deze overtochten ook effect zal hebben op Nederland.

De overeenkomst tussen de EU en Tunesië omvat onder andere het verbeteren van de grensbewaking en het aanpakken van mensensmokkel, in ruil voor investeringen in de Tunesische economie. Bovendien stelt de EU meer dan 100 miljoen euro beschikbaar voor grensbewaking, reddingsoperaties en het bestrijden van mensensmokkel.

Mensenrechtenorganisaties hebben echter kritiek geuit op de deal. VluchtelingenWerk vreest dat Tunesië een "doodlopende steeg" wordt voor vluchtelingen. Amnesty International voorspelt dat mensensmokkelaars juist zullen profiteren van het verscherpte grensbeleid. Volgens Amnesty spelen regeringen smokkelaars in de kaart met belemmeringen voor migratie. Zolang er geen legale migratieroutes zijn, blijven vluchtelingen en migranten afhankelijk van mensensmokkelaars.

Rutte is van mening dat deze afspraken als leidraad kunnen dienen voor overeenkomsten met andere Noord-Afrikaanse landen. Dit moet voorkomen dat migrantenroutes worden verlegd van Tunesië naar andere landen in de regio. Hij benadrukte dat de ambitie er is om, vanwege de brede aard van de overeenkomst, soortgelijke afspraken met andere landen te maken, niet alleen op het gebied van asiel, maar ook op economisch vlak.

Rutte erkent dat er aanzienlijke kosten verbonden zijn aan deze plannen, naar schatting enkele honderden miljoenen euro's. Hij is echter van mening dat dit een gerechtvaardigde investering is, gezien de gevolgen wanneer het migratieprobleem niet op een fatsoenlijke manier wordt aangepakt. Hij verzekert dat er goede afspraken zijn gemaakt over de uitkering van deze miljoenen en dat de Europese Commissie ervoor zal zorgen dat het geld alleen wordt uitgekeerd wanneer de gemaakte afspraken worden nagekomen.