Internationale bedrijven vergoeden invriezen eicellen als secundaire arbeidsvoorwaarde

Gepubliceerd op 14/07/2023 12:00 in Buitenland

Ten minste zeven grote internationale bedrijven vergoeden het invriezen van eicellen voor hun werknemers in Nederland. Dit blijkt uit een rondgang van Nieuwsuur. Daarnaast vallen ook de kosten voor donorzaad, extra ivf-rondes, draagmoederschap en adoptie onder de secundaire arbeidsvoorwaarden van deze bedrijven.

De bedrijven die deze "fertility benefits" aanbieden zijn McKinsey, Hubspot, LinkedIn, Uber, Salesforce, SurveyMonkey en Google. In de Verenigde Staten is het al vrij gebruikelijk dat grote werkgevers vruchtbaarheidsbehandelingen vergoeden, waarbij 40 procent ook het invriezen van eicellen vergoedt.

Hoewel in Nederland stellen die te maken hebben met onvruchtbaarheid grotendeels een medisch traject vergoed krijgen vanuit het basispakket, zijn het invriezen van eicellen, extra ivf-pogingen en de kosten voor donorzaad voor eigen rekening.

Hoogleraar sociaal beleid Mara Yerkes van de Universiteit Utrecht, die veel onderzoek doet naar werk en gezin, noemt het aanbieden van deze arbeidsvoorwaarden een nieuw fenomeen voor Nederland. Ze begrijpt dit fenomeen binnen de context van de Verenigde Staten, waar werknemers vaak via hun werkgever verzekerd zijn, omdat de overheid daar weinig ondersteuning biedt op het gebied van werk en gezin. Maar Yerkes stelt dat dit type secundaire arbeidsvoorwaarde in Nederland andere ethische vragen met zich meebrengt dan bijvoorbeeld een leaseauto of een fietsenplan.

Eerder werd er in Amerika al kritiek geuit op arbeidsvoorwaarden die te maken hebben met vruchtbaarheid. Met name het vergoeden van het invriezen van eicellen zou een bedrijfscultuur bevorderen waarin vrouwen zich niet vrij voelen om kinderen te krijgen en aangemoedigd worden om het moederschap uit te stellen. Volgens Lucy van de Wiel, universitair docent aan King's College in Londen en auteur van het boek "Freezing Fertility", kan het aanbieden van deze arbeidsvoorwaarde vrouwen zowel empoweren als ervoor zorgen dat ze zich vrij voelen om op het juiste moment een kind te krijgen.

Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat vooral bedrijven waar werknemers druk voelen om hard te werken en geen tijd te nemen voor het krijgen van kinderen, dit soort arbeidsvoorwaarden aanbieden.

Salesforce is een van de bedrijven die openlijk details over hun arbeidsvoorwaarden prijsgeeft. Nikki Brouwer, HR-manager voor de Benelux bij Salesforce, benadrukt dat het welzijn van medewerkers voor het bedrijf belangrijk is en dat ze geloven dat medewerkers beter presteren wanneer het goed met ze gaat. Daarom bieden ze deze arbeidsvoorwaarde aan, zonder dat werknemers hier voorwaarden aan verbonden zijn. Brouwer wijst er ook op dat Salesforce andere voordelen biedt die ouders ondersteunen, zoals zes maanden ouderschapsverlof voor zowel vaders als moeders.

Hoewel deze secundaire arbeidsvoorwaarden voordelen kunnen bieden, waarschuwen Yerkes en Van de Wiel voor mogelijke nadelige gevolgen. Yerkes stelt dat de grens tussen werk en privé al jaren vervaagt en dat dit fenomeen deze grens nog verder oprekt. Van de Wiel merkt op dat het aanbieden van fertility benefits mogelijk de sociale ongelijkheid vergroot, omdat het bepaalde vormen van zorg toegankelijker maakt voor bepaalde groepen mensen en niet voor anderen.

Volgens beide experts is het nodig dat er een maatschappelijke discussie plaatsvindt over de verantwoordelijkheid van de overheid, werkgevers en werknemers met betrekking tot deze arbeidsvoorwaarden. Ook demissionair minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt dat werknemers