Kritiek op Amerikaans besluit om clustermunitie aan Oekraïne te leveren

Gepubliceerd op 09/07/2023 11:00 in Buitenland

Het Amerikaanse besluit om clustermunitie te leveren aan Oekraïne heeft geleid tot kritiek van bondgenoten en mensenrechtenorganisaties. Clustermunitie is een omstreden wapen dat door meer dan honderd landen wordt veroordeeld in een internationaal verdrag. President Biden heeft aangekondigd dat de clustermunitie onderdeel zal zijn van een nieuw pakket aan wapensteun voor Oekraïne, maar hij erkent dat het een moeilijk besluit was.

Het gebruik van clustermunitie is controversieel vanwege de manier waarop het wapen explodeert. Wanneer clustermunitie ontploft, valt het uiteen in kleine explosieven die ook jaren later nog kunnen exploderen. Dit vormt een groot risico voor de inwoners van een getroffen gebied, vooral wanneer zij na de strijd terugkeren naar huis. Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch waarschuwt voor de gevaren van clustermunitie en benadrukt het belang van het stopzetten van het gebruik ervan.

De reacties op het Amerikaanse besluit verschillen per land. Een Duitse regeringswoordvoerder begrijpt de keuze van de VS, maar benadrukt dat Duitsland zelf niet van plan is om clustermunitie aan Oekraïne te leveren. De Spaanse defensieminister Robles is kritischer en pleit voor een legitieme verdediging van Oekraïne zonder het gebruik van clusterbommen. De mensenrechtenafdeling van de Verenigde Naties roept op tot een onmiddellijke stopzetting van het gebruik van clustermunitie, terwijl NAVO-chef Stoltenberg verklaart dat de NAVO geen officieel standpunt inneemt en dat bondgenoten zelf moeten beslissen.

Het Verenigd Koninkrijk, dat na de VS de meeste militaire steun aan Oekraïne verleent, heeft aangegeven dat het geen clustermunitie zal leveren. Premier Sunak benadrukt dat het Verenigd Koninkrijk het Verdrag inzake Clustermunitie heeft ondertekend, waarin het gebruik en de productie van clustermunitie verboden zijn. In plaats daarvan zal het Verenigd Koninkrijk Oekraïne blijven steunen met andere militaire middelen, zoals gevechtstanks en langeafstandswapens.

Het Verdrag inzake Clustermunitie, dat door 123 landen is ondertekend, heeft als doel om het gebruik, de productie, aankoop, opslag en transport van clustermunitie te verbieden. De meeste landen hebben zich aan dit verdrag gecommitteerd, waaronder Nederland. Echter hebben de Verenigde Staten, Rusland en Oekraïne het verdrag niet ondertekend. Human Rights Watch heeft eerder deze week gemeld dat Rusland in de oorlog tegen Oekraïne op grote schaal clustermunitie heeft gebruikt, met honderden doden tot gevolg. Ook Oekraïne heeft op kleinere schaal clustermunitie ingezet.

De Oekraïense president Zelensky heeft op Twitter zijn blijdschap uitgesproken over de Amerikaanse clustermunitie die onderweg is. Volgens de Amerikaanse veiligheidsadviseur Sullivan is er uitgebreid overleg geweest met bondgenoten voordat het besluit werd genomen. Hij stelt dat bondgenoten die het verdrag hebben ondertekend begrip hebben voor de keuze van de VS, omdat er een verschil zou zijn tussen het gebruik van clustermunitie door Rusland om Oekraïne aan te vallen en het gebruik ervan door Oekraïne om zichzelf en zijn burgers te verdedigen.

Hoewel het Rode Kruis bezorgd is over de mogelijke aanwezigheid van onontplofte bommen na de strijd, probeert de Amerikaanse staatssecretaris van Defensie Kahl deze zorgen weg te nemen. Hij benadrukt dat Amerika de