ASML levert belangrijke chipmachineonderdelen aan Chinese defensiebedrijven

Gepubliceerd op 09/12/2025 08:00 in Buitenland

Uit onderzoek van Nieuwsuur blijkt dat ASML vorig jaar een essentieel onderdeel van een chipmachine heeft verkocht aan een militair onderzoeksinstituut van CETC, een van de belangrijkste Chinese defensiebedrijven. Ook een Chinees quantuminstituut was klant bij ASML. De Nederlandse overheid heeft in 2023 gewaarschuwd voor het risico dat geavanceerde Nederlandse technologie gebruikt kan worden voor militaire doeleinden door China en in strijd met mensenrechten kan worden ingezet.

De export van chipmachines en onderdelen is onderhevig aan strenge regels en een product mag het land niet verlaten zonder toestemming. Echter, blijkt uit het onderzoek van Nieuwsuur dat een deel van de producten die zijn verkocht aan Chinese klanten niet onder deze regels vallen.

Een opvallende klant van ASML is het 24e Onderzoeksinstituut van CETC, een onderdeel van een Chinees staatsbedrijf dat zich bezighoudt met het ontwerpen en produceren van hoogwaardige militaire technologie voor onder andere raket- en drone systemen. Ook het Shenzhen International Quantum Academy in China heeft een chipmachine ontvangen van ASML. De Nederlandse Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst waarschuwt specifiek voor de ontwikkeling van quantumtechnologie door China.

ASML geeft aan dat zij zich houden aan alle wetten en regels, maar wil verder niet ingaan op hun klanten. Volgens het bedrijf betreft het verouderde technologie die niet gebruikt kan worden voor de productie van state-of-the-art chips. De verantwoordelijkheid voor nationale veiligheid ligt volgens ASML bij overheden.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken benadrukt dat export naar de Chinese defensie-industrie onwenselijk is, gezien de banden met Rusland en mogelijke leveringen van dual-use en militaire goederen aan Rusland. Niet alle hoogwaardige goederen zijn per definitie gevoelig voor exportcontroles en sommige onderdelen van lithografiemachines spelen geen cruciale strategische rol volgens het ministerie.

Deskundigen geven aan dat de verkochte onderdelen aan Chinese klanten van ASML essentieel zijn voor de werking van een chipmachine. Er wordt gepleit voor meer controle en restricties op de export van onderdelen voor chipmachines om de nationale veiligheid te waarborgen. US sanctions lists tonen aan dat sommige klanten van ASML banden hebben met de Chinese militaire industrie en op sanctielijsten staan.