Escalatie van geweld tussen Israëliërs en Palestijnen na militaire operatie in Jenin

Gepubliceerd op 04/07/2023 17:00 in Buitenland

De recente militaire operatie van Israël in de stad Jenin op de bezette Westelijke Jordaanoever heeft de toch al gespannen verhoudingen tussen Israëliërs en Palestijnen verder op scherp gezet. Als reactie op deze operatie reed vandaag een 23-jarige Palestijn met een auto in op voetgangers in Tel Aviv.

In de nacht van zondag op maandag viel het Israëlische leger met veel machtsvertoon het vluchtelingenkamp in Jenin binnen. Duizenden Palestijnen zijn gevlucht voor het geweld en tien Palestijnen zijn omgekomen. Deze aanval komt niet als een verrassing, aangezien er het afgelopen jaar regelmatig bloedige aanslagen vanuit Jenin plaatsvonden.

Paul Aarts, voormalig docent internationale betrekkingen aan de Universiteit van Amsterdam en Midden-Oostendeskundige, is niet verbaasd over de operatie van Israël, maar wel over de omvang ervan. Het is een van de grootste militaire operaties van het Israëlische leger op de Westelijke Jordaanoever in twintig jaar tijd. Aarts benadrukt dat de huidige situatie een spiraal van geweld veroorzaakt, met vreselijke gevolgen, vooral voor de Palestijnen.

De verhoudingen tussen Israël en de Palestijnse gebieden zijn volgens Aarts volledig asymmetrisch. De Palestijnen hebben vrijwel niets en wat ze wel hebben, zoals vastberadenheid en veerkracht, maakt de Israëliërs beducht. Jenin en Nablus, twee steden in het noorden van de Westelijke Jordaanoever, zijn historisch gezien broeinesten van verzet. Politiek bewuste Palestijnen hebben zich daar altijd gemanifesteerd en hebben geleid tot de vorming van verschillende militante groeperingen zoals Lion's Den en de Jenin Brigade. Veel Palestijnse jongeren, die weinig perspectief zien, sluiten zich aan bij deze groeperingen, waaronder ook terroristische organisaties als Islamitische Jihad en Hamas.

Daarnaast heeft de Palestijnse Autoriteit de afgelopen jaren flink aan populariteit verloren. President Mahmoud Abbas, die al bijna twintig jaar aan de macht is, heeft sinds 2006 geen verkiezingen meer gehouden. Palestijnen ervaren dat Abbas geen bescherming biedt tegen het Israëlische geweld. Hoewel de Palestijnse Autoriteit in theorie de controle heeft over Jenin, is dit in de praktijk niet het geval. Nu zij de veiligheidssamenwerking met Israël heeft opgeschort, is het onzeker wat er zal gebeuren.

Volgens Aarts is het conflict tussen Israël en de Palestijnse gebieden de afgelopen tijd een nieuwe dimensie ingegaan, mede vanwege de samenstelling van het huidige Israëlische kabinet. De radicaalrechtse en ultranationalistische ministers Ben-Gvir en Smotrich pleiten openlijk voor annexatie van de Westelijke Jordaanoever. Geweld roept geweld op en het Palestijnse volk zal niet passief toekijken, aldus Aarts.

Deze laatste escalatie van geweld heeft ernstige gevolgen voor zowel Israëliërs als Palestijnen. Het is duidelijk dat de situatie op de Westelijke Jordaanoever nog verder kan escaleren, en het is onzeker hoe dit conflict zal worden opgelost. De internationale gemeenschap zal zich moeten inzetten om de spanningen te verminderen en te streven naar een vreedzame oplossing.