Nieuwe dataset onthult gruwelijkheden van Syrisch regime onder Assad

Gepubliceerd op 04/12/2025 07:00 in Buitenland

Een dataset vol nieuwe beelden en gegevens werpt een nieuw licht op de gruweldaden van het Syrische regime onder Bashar al-Assad. Uit de foto's blijkt dat de prominente Syrische activist Mazen al-Hamada veel eerder is gedood dan aanvankelijk werd gedacht. De onderzoeksredactie van Pointer heeft de beelden samen met andere buitenlandse media onderzocht.

Al-Hamada vluchtte in 2014 naar Nederland voor de oorlog in Syrië en sprak hier over de martelingen die hij had meegemaakt. In 2020 keerde hij om onbekende redenen terug naar Syrië, waar hij werd opgepakt en vanaf dat moment verdween.

Drie foto's uit de dataset tonen het levenloze lichaam van al-Hamada, vastgelegd door militaire fotografen op 28 september 2024. Deze beelden tonen aan dat al-Hamada toen al overleden was, terwijl eerder werd gedacht dat hij vlak voor de val van het Assad-regime in december 2024 werd geëxecuteerd.

De gegevens in de dataset zijn afkomstig van de Syrische Algemene Inlichtingendienst en de inlichtingendienst van de luchtmacht en dateren van de jaren 90 tot eind 2024. Ze bieden meer inzicht in de werkwijze van het Assad-regime, dat bijna 25 jaar aan de macht was voordat Assad vorig jaar december naar Rusland vluchtte.

De dataset bevat 33.000 beelden en 134.000 interne e-mails, rapporten, telefoongesprekken en andere documenten en kwam in handen van de Duitse omroep NDR, die de gegevens deelde met Pointer. Samen onderzochten zij de gegevens, bijgestaan door journalisten van onder andere Süddeutsche Zeitung, The Washington Post, Le Monde en ARIJ.

De foto's van al-Hamada tonen hem in gevangeniskleding, liggend op een witte doek in het mortuarium van het ziekenhuis in Damascus. Zijn familie pleit ervoor dat de beelden openbaar worden gemaakt, zodat de waarheid aan het licht komt.

Uit het onderzoek blijkt dat Syrische militaire ziekenhuizen een belangrijke rol speelden bij de marteling en executie van gevangenen onder Assad. De lichamen werden later naar massagraven gebracht, waaronder die bij Al Qutayfah en Najha. Het lichaam van al-Hamada werd na de val van Assad gevonden in de Sednaya-gevangenis in Damascus, waar honderden Syriërs zijn begrafenis bijwoonden.

Genocideonderzoeker Uğur Ümit Üngör noemt de gegevens "ongelofelijk uniek" en benadrukt dat deze inzicht kunnen verschaffen in het lot van duizenden vermiste Syriërs. Het belang van deze documenten, zegt hij, overstijgt zowel wetenschappelijke als menselijke belangen.