Centrum in Den Haag opent om Oekraïne te helpen bij vervolgen van "misdaad van agressie"

Gepubliceerd op 03/07/2023 22:00 in Buitenland

In Den Haag is een centrum geopend dat Oekraïne ondersteunt bij het vervolgen van de "misdaad van agressie" tegen Oekraïne, verwijzend naar de Russische invasie van februari vorig jaar. Het International Centre for the Prosecution of the Crime of Aggression Against Ukraine (ICPA) werkt samen met Oekraïne, Europese landen en de Verenigde Staten, evenals het Internationaal Strafhof (ICC) dat ook in Den Haag is gevestigd.

Het doel van het centrum is om bewijsmateriaal te verzamelen en aanklachten voor te bereiden die aan de Oekraïense justitie zullen worden overgedragen. Vervolgens zal de Oekraïense rechtbank beslissen of de Russische verantwoordelijken voor het gerecht moeten worden gebracht.

Eerder dit jaar kondigde de Europese Commissie de komst van het onderzoekscentrum al aan. Volgens Eurocommissaris Didier Reynders voor Justitie is de oprichting van het centrum "een duidelijk signaal naar de wereld dat het verbod op het gebruik van geweld nog steeds de basis is van onze rechtsorde". Hij benadrukte ook dat degenen die dit verbod overtreden ter verantwoording zullen worden geroepen.

Bij de presentatie van het centrum werd vandaag de naam van de Russische president Poetin niet expliciet genoemd, hoewel hij degene was die de inval in Oekraïne op televisie aankondigde, het bevel gaf en de oorlog verdedigde. Volgens Eurocommissaris Reynders zijn televisiebeelden echter niet voldoende als bewijsmateriaal om voor een rechtbank te gebruiken.

Het ICPA doet niet alleen onderzoek naar Poetin, zijn ministers en de Russische legertop. Volgens Oekraïne waren er 600 Russen betrokken bij het maken van de oorlogsplannen. Tot nu toe zijn er 312 van hen aangeklaagd en 20 bij verstek veroordeeld door een Oekraïense rechtbank.

Poetin heeft al een arrestatiebevel tegen hem lopen in verband met de deportatie van Oekraïense kinderen naar Rusland, evenals de Russische commissaris voor kinderrechten, Maria Lvova-Belova. Deze bevelen zijn uitgevaardigd door het ICC, dat Oekraïne helpt bij het onderzoek naar de misdaden die tijdens de oorlog zijn gepleegd, waaronder oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en genocide. Er zijn al meer dan 93.000 meldingen van oorlogsmisdaden onderzocht sinds het begin van de oorlog. In Oekraïne zijn reeds tientallen Russische militairen berecht.

President Zelensky van Oekraïne heeft eerder dit jaar verklaard dat hij Poetin het liefst voor een internationaal erkend tribunaal onder toezicht van de Verenigde Naties ziet verschijnen. De Oekraïense hoofdaanklager herhaalde dit standpunt bij de opening van het ICPA. De Verenigde Staten geven echter de voorkeur aan de behandeling van de Russische misdaden door Oekraïense rechters, zij het met internationale steun.

Het is nog steeds onzeker of, waar en wanneer er een Oekraïne-tribunaal zal worden opgericht dat zowel de agressie tegen Oekraïne als de oorlogsmisdaden in Oekraïne zal behandelen. De internationale gemeenschap zal binnenkort hierover een besluit nemen, mogelijk tijdens de komende G-7-top.