Toenemende staatscensuur en isolatie van internetgebruikers in Rusland

Gepubliceerd op 30/07/2025 16:00 in Buitenland

Een recent rapport van mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) wijst op de groeiende staat van censuur en isolatie van internetgebruikers in Rusland. De vrije media in Rusland liggen al lange tijd onder vuur, maar de internetvrijheid is de afgelopen jaren snel ingeperkt.

Sinds het begin van het blokkeren van duizenden websites, zowel binnenlandse als buitenlandse, is de toegang tot onafhankelijke informatie steeds beperkter geworden. Veel journalisten hebben het land verlaten en opereren nu vanuit het buitenland, uit angst voor vervolging. Zelfs websites van buitenlandse media, ngo's en denktanks zijn niet meer toegankelijk vanuit Rusland.

Ook sociale media en berichtenapps worden steeds meer gecensureerd. LinkedIn was al geblokkeerd sinds 2016, en na de Russische inval in Oekraïne zijn Facebook, Instagram en Twitter (tegenwoordig X) verboden. Zelfs YouTube is nu feitelijk niet meer toegankelijk in Rusland.

Om toch toegang te krijgen tot deze geblokkeerde bronnen, maken veel Russen gebruik van VPN's. Echter, ongeveer de helft van de bevolking weet niet hoe ze dit moeten gebruiken. De autoriteiten hinderen ook de VPN-providers, waardoor gebruikers regelmatig moeten overstappen naar een andere provider.

Daarnaast wordt de toegang tot internet steeds vaker afgesloten, wat problemen veroorzaakt met geldautomaten en kassa's in winkels. Zelfs tijdens demonstraties en begrafenisplechtigheden wordt het mobiele internet regelmatig afgesneden.

Recent aangenomen wetswijzigingen maken gericht zoeken naar 'extremistische' content strafbaar in Rusland, waarbij het gebruik van VPN als verzwarende omstandigheid geldt. Dit roept vragen op over de bescherming van het recht op vrijheid van informatie voor Russische burgers.

Tot slot zijn er plannen in het Russische parlement om WhatsApp te verbieden en een Russische messenger genaamd Max te introduceren, die de greep van de overheid op het internet verder zou versterken. Dit zorgt voor toenemende zorgen over de vrijheid van informatie in Rusland.