Nigeria verleent postuum gratie aan activisten veroordeeld na kritiek op Shell

Gepubliceerd op 14/06/2025 13:00 in Buitenland

Nigeria heeft postuum gratie verleend aan negen actievoerders die werden geëxecuteerd na kritiek op Shell. Medestanders noemen dat misleiding, omdat het zou impliceren dat de mannen iets verkeerd hebben gedaan.

Het gaat om negen milieuactivisten die bekendstaan als de Ogoni Nine, onder wie de gerenommeerde schrijver Ken Saro-Wiwa. Zij voerden samen strijd tegen de vervuilende olie-industrie in de Nigerdelta, met name tegen het toentertijd nog deels Nederlandse Shell.

In 1995 werden ze onder het regime van generaal Abacha veroordeeld wegens de moorden op enkele plaatselijke tegenstanders en opgehangen. Volgens Amnesty International was er sprake van een schijnproces bedoeld om tegenstand te smoren.

De huidige president Bola Tinubu noemde de negen gisteren "nationale helden". Ter gelegenheid van de terugkeer naar de democratie, 26 jaar geleden, schold hij de negen postuum hun straf kwijt.

"Gratie krijg je als je bent veroordeeld omdat je iets fout hebt gedaan," zegt leider Ken Henschaw van rechtengroep We the People in een reactie.

Amnesty International heeft liever dat de negen volledig worden vrijgepleit van waarvoor ze werden veroordeeld. Bovendien, zegt de mensenrechtenorganisatie in een verklaring, "moet er nog veel meer worden gedaan om gerechtigheid te krijgen voor de gemeenschappen in de Nigerdelta".

Zo wil Amnesty dat Shell en andere oliebedrijven de schade opruimen en vergoedingen betalen. Door olielekkage is water in het gebied vervuild, zijn waterputten onbruikbaar geraakt en zijn vissen en gewassen afgestorven.

De weduwes van vier van de mannen probeerden in het verleden Shell verantwoordelijk te houden voor de executies. In de VS werd hun zaak niet-ontvankelijk verklaard, in Nederland achtte de rechter niet bewezen dat Shell vanwege steekpenningen verantwoordelijk kon worden gehouden voor hun dood.

Shell heeft beschuldigingen van illegale praktijken altijd ontkend. Wel gaf het bedrijf nabestaanden 15,5 miljoen dollar ter compensatie als blijk van goede wil. Ook staakte het in de jaren 90 de oliewinning in het land.