Sancties VS tegen ICC ondermijnen internationale rechtsorde

Gepubliceerd op 16/05/2025 23:00 in Buitenland

Deskundigen waarschuwen dat de Amerikaanse sancties tegen het Internationaal Strafhof (ICC) de internationale rechtsorde schaden. Hoogleraar internationale misdrijven Alette Smeulers van de Rijksuniversiteit Groningen noemt het "absoluut schandalig en een gigantische ondermijning van alles waar de internationale samenwerking voor staat."

Het strafhof in Den Haag is hard geraakt door de sancties van de VS, die werden ingesteld nadat het ICC arrestatiebevelen uitvaardigde tegen de Israëlische premier Netanyahu en oud-defensieminister Gallant vanwege de oorlog in Gaza. Er zijn zorgen binnen het strafhof over de vraag of het hof het presidentschap van Trump zal overleven.

Hoogleraar Smeulers benadrukt dat de zorgen over het voortbestaan van het ICC gegrond zijn. Ze wijst op de opkomst van autoritaire leiders die de rechtsorde steeds verder ondermijnen en waarschuwt voor een wereld waarin alleen de macht van de sterkste geldt.

Het is volgens Smeulers belangrijk dat alle landen die bij het ICC zijn aangesloten nu ruggengraat tonen om de internationale rechtsorde te beschermen, bijvoorbeeld door zich uit te spreken en de persoonlijke gevolgen voor de medewerkers op te vangen.

Hoogleraar internationaal strafrecht Göran Sluiter noemt de sancties tegen het ICC een misdrijf tegen de rechtspleging van het hof. Hij wijst op artikel 70 van het ICC-statuut, waarin staat dat het strafbaar is om medewerkers van het instituut te intimideren of wraak op hen te nemen. Hij vindt dat de VS hiervoor vervolgd zouden moeten worden.

Het werk van het ICC gaat ondanks de sancties door, maar Sluiter benadrukt dat de EU harder van zich af zou moeten bijten tegen de onaanvaardbare acties van de VS.

Het is belangrijk om de kwestie rondom de sancties in VN-verband te bespreken, aldus Smeulers. Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken zegt echter geen beeld te herkennen dat het hele strafhof in problemen verkeert. Hij blijft in gesprek met de VS om de risico's van mogelijke aanvullende sancties te beperken.

Smeulers benadrukt de symbolische waarde van het ICC en de noodzaak om het hof te versterken in plaats van te ondermijnen. Ze waarschuwt dat de wereld door deze acties van de VS vele stappen terug kan zetten.