Waarom gourmetten tijdens kerst zo populair is - een traditie-expert legt uit

Gepubliceerd op 26/12/2024 17:00 in Binnenland

Traditie-expert Ineke Strouken legt uit waarom eten zo belangrijk is tijdens de feestdagen, en waarom gourmetten een officieuze kerstmaaltijd is geworden. Volgens haar komt onze band met eten rond de kerstdagen uit de negentiende eeuw, waarbij na Sint Maarten werd ingeluid dat het 'slechte seizoen' begon en er nog één keer volop werd gegeten. Met Sinterklaas werd vervolgens uitgepakt met een goede maaltijd.

Tussen 21 december en 6 januari versierden mensen hun huizen, kwamen samen en was er veel eten en licht, volgens Strouken. Ze noemt die weken de 'dikke vreetavonden'. De traditie van gourmetten met kerst begon in de jaren zeventig, na de Tweede Wereldoorlog, toen Kerstmis belangrijker werd als familiefeest en er meer geld was om uit te pakken.

Strouken merkt op dat eten en samenzijn met kerst voor veel mensen belangrijk is, en dat gourmetten een makkelijk alternatief is voor een uitgebreid kerstdiner. In de jaren 80 werd de kerstgekte alleen maar groter, met kerstproducten en glitterjurken die aan de kersttafel verschenen.

Eerste kerstdag was vroeger vooral een religieuze dag, terwijl op Tweede kerstdag Nederlanders eropuit gingen om bijvoorbeeld een wandeling te maken. In de loop der tijd zijn er veel tradities ontstaan, zoals het kerstpakket dat zijn oorsprong vindt in het geven van manden met hapjes en spelletjes aan inwonend personeel op Tweede kerstdag.

Kerstmis wordt overal ter wereld anders gevierd, met landen die hun eigen kerstmaaltijden hebben, zoals panettone in Italië, kalkoen of konijn met gestoofde peertjes in Nederland, en vis in Polen en Scandinavië. In Australië is ham het traditionele kerstgerecht.

Ondanks haar expertise heeft Ineke Strouken vanavond geen traditionele maaltijd op tafel staan, behalve de kersttulband die ze bakt. Bij haar thuis geldt: geen Kerstmis zonder worstenbroodjes!