IND loopt tegen zijn grenzen aan en kan aantal asielaanvragen niet bijbenen
Gepubliceerd op 23/05/2023 16:03 in Binnenland
De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) heeft te maken met een enorme achterstand bij het verwerken van asielaanvragen. Dit komt niet alleen door het hoge aantal aanvragen, maar ook door de ingewikkelde wet- en regelgeving die de IND moet volgen en de verouderde computersystemen waar de dienst mee te maken heeft. In een rapportage geeft de IND aan dat er momenteel zo'n 40.000 mensen wachten op een besluit over hun asielaanvraag, terwijl de dienst slechts 22.000 beslissingen per jaar kan nemen.
De grootste problemen doet zich voor bij de asielaanvragen. De beslistermijn is vorig jaar verdubbeld naar veertig weken, waarbij in oktober 85 procent van de zaken buiten de wettelijke termijn genomen werd. Andere aanvragen, zoals die om te studeren of werken in Nederland, worden meestal binnen de termijn afgehandeld. Dit heeft geleid tot protesten van asielzoekers die in hongerstaking gingen om duidelijkheid te krijgen over hun aanvraag.
De IND heeft aangegeven dat het niet zozeer een kwestie is van meer mensen aannemen, maar eerder van een efficiëntere werkwijze. Zo wil de dienst de bewijslast meer bij de asielzoeker leggen en beslissingen voor kansrijke aanvragen uit Syrië en Jemen sneller en deels schriftelijk afhandelen. Op kansarme aanvragen, zoals die uit Algerije en Moldavië, wil de dienst net zo snel beslissen als op verzoeken tot aanvragen van mensen uit landen die op de lijst voor 'veilige landen' staan.
Ook wil de IND het individuele asielrelaas van de aanvrager weer centraal stellen en minder 'categoraal' beslissen, oftewel standaard een 'ja' antwoorden op aanvragers uit bepaalde landen. Hierdoor zou het inwilligingspercentage omlaag moeten gaan.
VluchtelingenWerk is echter kritisch op de voorgestelde maatregelen en noemt deze niet realistisch binnen de Europese kaders voor de uitvoering. Volgens de organisatie zal het aanscherpen van het landenbeleid de problemen juist verergeren en is de oplossing te vinden in structureel meer geld en personeel voor de immigratiedienst.
De Algemene Rekenkamer heeft vorige week ook al geconcludeerd dat de IND kampt met problemen door een onrealistische begroting. Volgens de controleur van de overheidsuitgaven moet de dienst stabieler worden gefinancierd, los van prognoses die vaak al een jaar oud zijn. De IND geeft aan duurzaam te willen groeien, zodat ook de ondersteunende afdelingen het werk nog aankunnen. Het duurt echter meer dan een jaar voordat nieuwe beslismedewerkers zelfstandig over asielaanvragen kunnen beslissen. Directeur-generaal Rhodia Maas verwacht dat de aanvragers in 2023 en waarschijnlijk ook in 2024 langer moeten wachten op een beslissing, waardoor de dienst naar eigen inschatting ook miljoenen aan dwangsommen moet gaan betalen.