Wetenschappers zoeken naar oude zaden van vergeten Nederlandse gewassen

Gepubliceerd op 22/06/2024 16:00 in Binnenland

Wetenschappers van het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN) zijn op zoek naar zaden van gewassen die tussen 1850 en 1950 in Nederland werden verbouwd en gegeten. Lana de Bruijn van de genenbank van het CGN benadrukt het belang van deze oude gewassen als onderdeel van ons biocultureel erfgoed.

Een van de voorbeelden is de grosse brune paresseuse, een botersla die in de 20e eeuw werd geteeld in glazen kassen met kacheltjes in het midden om vroeg in het voorjaar al iets te eten te hebben. Veel van deze oude gewassen zijn echter door schaalvergroting in de vergetelheid geraakt vanwege lage opbrengsten of voedingswaarde.

Het CGN heeft een lijst samengesteld van 350 erfgoedrassen die tussen 1850 en 1950 werden verkocht in Nederland. Opvallend is hoe sterk groenten en fruit door de tijd zijn veranderd, zoals komkommers die vroeger bitter smaakten en gele kleurden als ze overrijp waren.

Het centrum heeft al een aantal erfgoedrassen veiliggesteld, maar ongeveer vijftig staan nog op een verlanglijstje omdat er geen zaden van te vinden zijn. Daarom roepen de wetenschappers nu de hulp van het publiek in om mogelijk nog ergens oude zaden te vinden die niet verloren zijn gegaan.

Een top-5 van 'most wanted' rassen is vrijgegeven, waaronder de kennemerland watermeloen en de Delftsche groene kortpoot bloemkool. Deze oude gewassen hebben unieke eigenschappen die van belang kunnen zijn voor het kweken van nieuwe, weerbare rassen.

In Wageningen is dit jaar een speciale tuin aangelegd waar enkele erfgoedrassen groeien, zoals de grosse brune paresseuse en oude erwtjes en granen. Het behoud van deze erfgoedrassen is belangrijk, aangezien ze eigenschappen kunnen bevatten die in moderne gewassen verloren zijn gegaan.