Waarom duurt het zo lang voordat er een landbouwakkoord is?

Gepubliceerd op 17/05/2023 15:01 in Binnenland

De agrarische sector in Nederland snakt naar een duurzaam toekomstperspectief en daarvoor is een landbouwakkoord tussen overheid, boeren en andere partijen nodig. Minister Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) praat al sinds december 2020 met de diverse partijen, maar het akkoord is er nog steeds niet. Hieronder worden de vijf belangrijkste vragen over het landbouwakkoord beantwoord.

Waarom is er een landbouwakkoord nodig?

De relatie tussen de boeren en het kabinet is de afgelopen jaren verslechterd, mede door de stikstofuitstoot die drastisch omlaag moet om de natuur en de mens te beschermen. De Sociaal-Economische Raad (SER) adviseerde in 2021 dat een landbouwakkoord de agrarische sector een duurzaam toekomstperspectief moet bieden, zodat boeren beslissingen kunnen nemen over het verminderen van de stikstofuitstoot. Haast is geboden, maar tot nu toe blijft een akkoord uit.

Wat moet er in het landbouwakkoord staan?

Het akkoord moet ervoor zorgen dat de landbouw verduurzaamt en tegelijk dat boeren genoeg geld kunnen verdienen in de toekomst. Het kabinet wil dat boeren hun bedrijven verduurzamen door te innoveren of meer land te gebruiken per dier, maar dit is kostbaar. Het landbouwakkoord moet oplossingen bieden voor dit verdienmodel, zodat de supermarkt de hogere kosten niet doorberekent aan de consument en het aanbod aan duurzame producten groeit.

Wie zitten er om de tafel?

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zit met ongeveer vijftig partijen om de tafel, waaronder agrarische organisaties zoals de LTO, provincies en natuurorganisaties. Ook ketenpartijen zoals de koepelorganisatie van supermarkten en belangenbehartigers van de levensmiddelenindustrie zijn vertegenwoordigd. Er wordt gewerkt met 'deeltafels' die hun bevindingen en plannen terugkoppelen naar de 'hoofdtafel'.

Wat zijn de knelpunten?

De grootste pijnpunten zijn het gebruik van landbouwgrond, wat de ketenpartijen gaan doen, het verdienmodel van de boer en mest. Er is nog geen consensus over deze hete hangijzers en de standpunten liggen ver uit elkaar. De onderhandelingen met de ketenpartijen verliepen stroef, maar er is inmiddels wel beweging gekomen.

Wel of geen akkoord, hoe gaat het verder?

Mocht het overleg definitief klappen, dan zal het kabinet eigen beleid op poten moeten zetten voor de toekomst van de agrarische sector. Maar zonder een toekomstperspectief van het landbouwakkoord wordt het lastig voor provincies om hun stikstofplannen vorm te geven. Minister Adema vindt de kwaliteit van het akkoord belangrijker dan de deadline en benadrukt dat de handtekening van LTO niet mag ontbreken.

Het landbouwakkoord moet zorgen voor draagvlak onder de boeren en als de onderhandelaars aan de hoofdtafel het eens worden, is er een conceptakkoord dat door een molen van instanties gaat. Daarna wordt de tekst voorgelegd aan de achterban en zetten de partijen die ermee door willen hun handtekening onder het akkoord.

Lees meer nieuws in binnenland