Ministeries nemen steeds langer de tijd voor Woo-verzoeken, blijkt uit onderzoek

Gepubliceerd op 13/02/2024 01:00 in Binnenland

Uit nieuw onderzoek van Open State Foundation, Instituut Maatschappelijk Innovatie en de Universiteit van Amsterdam is gebleken dat de ministeries steeds langer doen over de behandeling van Woo-verzoeken. Volgens de Wet open overheid moet een besluit op een informatieverzoek binnen 42 dagen worden genomen, maar het afgelopen jaar duurde dit gemiddeld 172 dagen, terwijl het in 2022 nog 167 dagen was.

Slechts 17 procent van de verzoeken wordt binnen de wettelijke termijn afgehandeld. Het ministerie van Financiën neemt gemiddeld het langst, namelijk 239 dagen. Het ministerie van Onderwijs is het snelst, maar overschrijdt met 91 dagen toch ook aanzienlijk de wettelijke termijn van 42 dagen.

Hoewel de duur van de behandeling van de Woo-verzoeken is toegenomen, is het aantal besluiten van ministeries wel flink gestegen, van 1.125 in 2022 naar 1.762 vorig jaar.

Directeur Serv Wiemers van Open State Foundation maakt zich zorgen over deze ontwikkeling. Hij benadrukt dat een open overheid het vertrouwen van de burger wint, maar met deze cijfers wordt het moeilijk om dit vertrouwen terug te winnen. Wiemers vindt dan ook dat de politiek dit als prioriteit moet oppakken.

Mede-onderzoeker Guido van Enthoven van het Instituut Maatschappelijke Innovatie pleit voor leiderschap van ministers en bestuursraden om de problemen aan te pakken. Hij benadrukt de noodzaak van snelle gesprekken met verzoekers, korte doorlooptijden, het inkorten van parafenlijnen en meer actieve openbaarmaking van maatschappelijk relevante thema's.

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit ontving veruit de meeste verzoeken, namelijk 424, terwijl het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de minste kreeg met 52 verzoeken. Gemiddeld werden vorig jaar per Woo-beantwoording 180 pagina's vrijgegeven. In totaal maakten alle ministeries vorig jaar ongeveer 316.000 pagina's openbaar, aanzienlijk meer dan de 236.000 pagina's van het jaar ervoor.

De onderzoekers wijzen erop dat Nederland achterloopt op de internationale ontwikkeling op het gebied van het recht op overheidsinformatie. Ze stellen vast dat het recht op toegang tot overheidsinformatie internationaal is erkend als een fundamenteel recht en integraal onderdeel is van een democratische rechtsstaat. In 2018 heeft de Raad van Europa al bepaald dat dit recht valt onder artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Ook de VN-Hoge Commissaris voor de Mensenrechten heeft in 2022 verklaard dat dit recht een fundamenteel mensenrecht is volgens de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten.