Nieuwe handleiding voor veilig afbouwen van antidepressiva beschikbaar

Gepubliceerd op 11/05/2023 13:00 in Binnenland

Artsen, apothekers en patiënten kunnen vanaf nu gebruik maken van een uitgebreide handleiding om het gebruik van alle antidepressiva veilig af te bouwen. De wetenschappelijke beroepsverenigingen van psychiaters, huisartsen, apothekers en patiëntenkoepel Mind hebben daarvoor richtlijnen geformuleerd. Dit is nodig omdat veel artsen de kennis missen om mensen hierbij te begeleiden, terwijl deze medicijnen veelvuldig worden voorgeschreven.

In 2018 stelden de genoemde beroepsverenigingen afbouwrichtlijnen samen voor veelgebruikte antidepressiva. Nu is er ook een helder stappenplan voor de overige antidepressiva. Ongeveer 250.000 mensen in Nederland slikken antidepressiva langdurig, waaronder mensen met een depressie, angststoornissen, PTSS of neuropatische pijn.

Afbouwen van antidepressiva is niet altijd eenvoudig en vereist precisie om terugval te voorkomen. Als de afbouw te snel gaat, kunnen mensen terugvallen in een depressie of psychose. Maar er zijn ook onttrekkingsverschijnselen zoals grieperigheid, slaapproblemen en hartkloppingen. Soms moeten de doseringen daarom over een langere periode stapsgewijs verlaagd worden. Ook kunnen er psychische klachten optreden. Psychiater Eric Ruhe aan het Radboudumc en namens de beroepsvereniging van psychiaters betrokken bij het opstellen van de handleiding, legt uit dat naast richtlijnen rondom de doseringen ook wordt uitgelegd op welke signalen artsen moeten letten om tijdens het afbouwen op tijd te zien of er een terugval dreigt.

De nieuwe handleiding kan artsen helpen om meer mensen te begeleiden bij het afbouwen van antidepressiva. Christiaan Vinkers, psychiater en hoogleraar aan het Amsterdam UMC, is enthousiast over de handleiding en noemt het een belangrijke stap in het breed toegankelijk maken van de mogelijkheid van afbouwen, mits dat verstandig is. Hij is medeoprichter van een van de weinige gespecialiseerde afbouwpoli-klinieken. Vinkers benadrukt dat er sinds tien jaar een kentering in het denken over afbouwen is en dat deze handleiding daarvan een concreet voorbeeld is. "Vroeger waren artsen vooral blij dat er een goedwerkend medicijn was. Over afbouwen werd toen nauwelijks nagedacht. Die tijd is voorbij".

De multidisciplinaire handleiding omvat richtlijnen en concrete stappenplannen, en is een gezamenlijke onderneming van de verschillende disciplines. Als artsen er niet uitkomen, kunnen zij overleggen met een psychiater of apotheker.