Rutte en Halsema uiten hun zorgen tijdens Holocaust-herdenking

Gepubliceerd op 28/01/2024 15:00 in Binnenland

Op de jaarlijkse herdenking van de Holocaust bij het Auschwitz-monument in Amsterdam stonden de recente aanvallen van Hamas op Israël op 7 oktober centraal. Demissionair premier Rutte en burgemeester Halsema spraken over de impact van deze gebeurtenis en het opkomende antisemitisme.

Rutte benadrukte de ernst van de aanval en noemde het "een doelbewuste en geregisseerde moordpartij" waar de Joodse wereldgemeenschap opnieuw mee geconfronteerd werd. Hij sprak ook over de toename van anti-Joodse reacties, waardoor mensen zich onveilig voelen en scholen en synagogen beveiligd moeten worden. Rutte betreurde het dat de belofte van "nooit meer Auschwitz" lijkt te vervagen.

Burgemeester Halsema sprak haar pijn uit over het feit dat Holocaust-overlevenden in hun laatste jaren getuige moesten zijn van deze verschrikkingen en het oplaaiende antisemitisme. Ze maakte zich zorgen over de vrijheid van identiteit voor de kinderen en kleinkinderen van de Holocaust-overlevenden.

Voorafgaand aan de herdenking liepen mensen in een stille tocht van het stadhuis naar het Spiegelmonument 'Nooit Meer Auschwitz' in het Wertheimpark. Hier werd stilgestaan bij de 79e verjaardag van de bevrijding van het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz.

Rutte opende zijn toespraak met een citaat van Holocaustoverlevende Abel Herzberg, waarin hij benadrukte dat je het begrip voor de Holocaust alleen kunt hebben als je er zelf bent geweest. Rutte sprak over de intense haat, rechteloosheid en ontmenselijking die destijds heerste en benadrukte dat dit nog steeds aanwezig is.

Hij beloofde om vanaf morgen open en kritische gesprekken te voeren over de oorlog in Gaza, maar benadrukte dat deze dag bedoeld was om de 6 miljoen slachtoffers van de Holocaust te herdenken. Rutte riep iedereen op om zich uit te blijven spreken tegen haat, geweld en antisemitisme.

Burgemeester Halsema deelde haar ervaring van een recent bezoek aan Auschwitz met 17 jongeren uit Amsterdam. Ze sprak over de confronterende ervaring van het zien van de resten van vernietigde mensen en benadrukte het belang van herinneren. Halsema haalde een gedicht aan van Primo Levi, waarin hij pleitte voor het beoordelen van mensen op hun karakter in plaats van hun afkomst.

Holocaust-overlevende Max Arpels Lezer sprak zijn zorgen uit over het opkomende antisemitisme en vergeleek de huidige situatie met de jaren '30. Hij herinnerde zich als kind het antisemitisme dat hij ervoer en vertelde over het verlies van zijn ouders en grootouders in Auschwitz en Sobibor.

De herdenking werd georganiseerd door het Nederlands Auschwitz Comité en trok elk jaar veel mensen. Voorzitter Jacques Grishaver sprak zijn teleurstelling uit over de toename van antisemitische incidenten en het gebrek aan nuance in de samenleving.

Na de toespraken en gebeden was er een minuut stilte en legden aanwezigen kransen en bloemen bij het monument. De herdenking diende als een herinnering aan de meer dan 100.000 Joodse Nederlanders en ruim 200 Nederlandse Roma en Sinti die werden vermoord tijdens de Tweede Wereldoorlog.