Personeelstekort in onderwijs bedreigt sociaal kwetsbare leerlingen

Gepubliceerd op 25/01/2024 03:00 in Binnenland

Het lerarentekort in Nederland blijft de komende jaren een groot probleem, zo waarschuwen demissionair onderwijsministers Mariëlle Paul en Robbert Dijkgraaf. Vooral sociaal kwetsbare leerlingen dreigen hier de dupe van te worden. Scholen staan voor de uitdaging om hiermee om te gaan.

Op dit moment kampt het primair onderwijs met een tekort van 9800 voltijds leerkrachten, terwijl het voortgezet onderwijs 3800 leraren tekortkomt. Hoogleraar sociologie Thijs Bol benadrukt dat dit niet alleen komt door een beperkte aanwas vanaf de pabo, maar ook door een relatief hoge uitstroom van personeel. Een belangrijke reden voor docenten om te stoppen, is de hoge werkdruk. Hoewel leraren officieel niet fulltime werken, werken ze in de praktijk wel veel meer om hun taken te kunnen vervullen.

Volgens de Onderwijsraad worden vooral kwetsbare kinderen hard getroffen door het lerarentekort. Het tekort is namelijk groter op scholen met meer kansarme leerlingen. Daarnaast hebben kinderen uit probleemgezinnen baat bij goed en stabiel onderwijs, omdat zij vaak minder ondersteuning vanuit huis krijgen en moeilijker contact kunnen leggen. Het lerarentekort zorgt er dus voor dat veel potentieel bij deze groep verloren gaat.

Om het personeelstekort aan te pakken, willen de onderwijsministers dat scholen onderling meer samenwerken. Daarnaast zijn er plannen om de zij-instroom te verhogen, lerarenopleidingen toegankelijker te maken en de werkdruk te verlagen. Professor Bol stelt voor om administratieve taken te schrappen, maar erkent dat het noodzakelijk is om het aantal lesuren te verminderen om de werkdruk significant te verlagen. Dit is echter een uitdaging, omdat de lestijd nu al onder druk staat door het tekort aan leraren.

Het verkleinen van klassen kan de kwaliteit van het onderwijs verbeteren en leraren ontlasten, maar dit vereist extra leraren. Bol vreest dat er meer onbevoegden voor de klas zullen komen, wat het probleem van onderwijskwaliteit niet oplost. Hij benadrukt dat gekwalificeerde leerkrachten nodig zijn om de problemen in het onderwijs aan te pakken.

Volgens de socioloog is de politiek laat wakker geworden met betrekking tot het lerarentekort. Het ontbreekt volgens hem aan visie en er is meer durf nodig om het beroep aantrekkelijker te maken en het probleem op lange termijn aan te pakken. Tijdens de verkiezingen is er nauwelijks aandacht besteed aan dit probleem.

Het is duidelijk dat het personeelstekort in het onderwijs een ernstige bedreiging vormt voor sociaal kwetsbare leerlingen. Er zijn dringend maatregelen nodig om het tekort aan leraren aan te pakken en het beroep aantrekkelijker te maken. Alleen zo kan de kwaliteit van het onderwijs gewaarborgd worden en kunnen alle leerlingen gelijke kansen krijgen.