Strijd tegen uithalers in Rotterdamse haven verloopt moeizaam, ondanks strengere wetgeving

Gepubliceerd op 20/01/2024 21:00 in Binnenland

Uit recente cijfers blijkt dat de strijd tegen uithalers in de Rotterdamse haven nog altijd moeizaam verloopt, ondanks strengere wetgeving. Het aantal opgepakte loopjongens van drugscriminelen blijft stijgen en bovendien worden de uithalers steeds jonger. In 2022 werd een langgekoesterde wens van het Openbaar Ministerie (OM) werkelijkheid met de invoering van een strengere wet, waarbij uithalers celstraffen tot twee jaar riskeren. Deze wet richt zich voornamelijk op mensen die drugs uit zeecontainers halen die door criminelen zijn verscheept. Zelfs als de uithalers de drugs nog niet in hun bezit hebben, kunnen ze toch maximaal twee jaar gevangenisstraf krijgen. Helaas zijn de beoogde afschrikwekkende effecten van deze wet nog niet zichtbaar in de cijfers.

Het aantal arrestaties van uithalers is aanzienlijk gestegen. Vorig jaar werden 452 uithalers opgepakt, terwijl dat er een jaar eerder 251 waren. Deze toename van rechtszaken rond uithalers zet een grote druk op de Rotterdamse rechtbank, met negentien zaken die gepland stonden op één dag. Een recent voorbeeld is de zaak van een 20-jarige man, die werd gevonden in een Trojaanse container. Hij had diverse gereedschappen bij zich, waaronder telefoons, een kniptang en een breekijzer. Hij werd veroordeeld tot negentig dagen cel. Het merendeel van de uithalers, ongeveer twee derde, komt echter weg met een taakstraf, wat volgens het gerechtshof in Den Haag voldoende afschrikwekkend zou zijn. Het Openbaar Ministerie is het hier echter niet mee eens en zoekt manieren om uithalers vaker achter slot en grendel te krijgen.

Het hoofdofficier van justitie, Hugo Hillenaar, overweegt het verruimen van het zogenaamde first offender-principe als een mogelijke oplossing. Hierbij kunnen uithalers die nog niet eerder veroordeeld zijn voor drugscriminaliteit een lagere straf krijgen. Hillenaar wil dat ook niet-drugsgerelateerde delicten worden meegenomen in de strafmaat. Advocaten zijn echter kritisch over deze maatregel en pleiten voor meer nadruk op preventie. Volgens hen moeten de inspanningen gericht zijn op het creëren van betere leefomstandigheden en onderwijs voor jongeren, zodat ze minder vatbaar zijn voor rekrutering.

Een zorgwekkende trend die naar voren komt, is de steeds jongere leeftijd van de uithalers. Onlangs werd zelfs een jongen van veertien jaar opgepakt. Volgens criminoloog Robby Roks is dit te wijten aan de lagere straffen die rechters opleggen aan jonge daders zonder strafblad. Deze jongeren worden verleid door het grote geld dat ze kunnen verdienen. Advocaten bevestigen dit en stellen dat sommige uithalers afkomstig zijn uit kwetsbare gezinnen of probleemwijken, terwijl anderen simpelweg snel rijk willen worden.

Drugscriminelen maken gebruik van geavanceerde methoden om uithalers te werven. Advocaten geven aan dat hun cliënten soms worden gescout en geanalyseerd in uitgaansgelegenheden. Ze worden beoordeeld op hun gedrag en het vermogen om anderen op hun gemak te stellen. Sociale media, zoals Snapchat, worden ook gebruikt om contact te leggen met potentiële uithalers.

Al met al blijkt dat ondanks de invoering van strengere wetgeving, de strijd tegen uithalers in de Rotterdamse haven nog altijd moeizaam verloopt. Het aantal opgepakte uithalers blijft stijgen en deze groep wordt steeds jonger. Het Openbaar Ministerie zoekt naar manieren om de veroordelingen van uithalers te verhogen, terwijl advocaten pleiten voor meer focus op preventie en het bieden van betere