Vergrijzing zorgt voor personeelstekort in zorg: harde keuzes nodig

Gepubliceerd op 17/01/2024 10:00 in Binnenland

Nederland zal in de toekomst nog verder vergrijzen, blijkt uit een rapport van de staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050. Dit betekent dat het personeelstekort in de zorgsector verder zal toenemen. Arbeidsmigratie wordt vaak genoemd als een mogelijke oplossing, maar deskundigen waarschuwen dat dit niet de enige oplossing is. De vraag is of het huidige zorgaanbod wel in stand kan blijven.

Op dit moment is het aantal arbeidsmigranten in de Nederlandse zorgsector echter "verwaarloosbaar", volgens hoogleraar gezondheidseconomie Jochen Mierau. Hij wijst erop dat ons omringende landen veel meer buitenlandse werknemers in de zorg hebben. Voor zorgorganisaties is het vaak niet aantrekkelijk om arbeidsmigranten naar Nederland te halen, vanwege de bijkomende kosten en regelgeving.

Voorzitter van verpleegkundigenberoepsvereniging V&VN, Bianca Buurman, geeft aan dat er nu al een personeelstekort is in de zorg. Ze verwacht dat dit tekort in de komende vijf jaar zal oplopen tot 50.000 fte. Dit betekent dat er banen genoeg zijn in de zorg, maar er weinig arbeidsmigranten in deze sector te vinden zijn.

Hoogleraar Mierau benadrukt dat er verschillende mogelijke oplossingen zijn voor het personeelstekort. Naast arbeidsmigratie, waarvan hij erkent dat het controversieel is, moeten de politiek en de zorgsector ook inzetten op preventie, het verlagen van regeldruk en het bevorderen van technologie.

Als voorbeeld van technologische vooruitgang noemt hij een experiment in het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven, waar dokters gebruik maken van een apparaat waarmee patiënten zelf hun vitale functies kunnen meten. Hierdoor hebben verpleegkundigen en artsen meer tijd voor andere taken.

Hoewel deze oplossingen kunnen bijdragen aan het verlichten van het personeelstekort, erkent Mierau dat geen van deze oplossingen het tekort volledig zal oplossen. Daarom pleit hij ervoor dat de politiek, de zorgsector en de maatschappij openlijk discussiëren over de vraag hoe hoog de kwaliteit van de zorg eigenlijk moet zijn.

Deze discussie is echter omstreden, omdat het kan leiden tot een daling van de kwaliteit van de zorg. Mierau geeft echter aan dat, door de behandeling van patiënten eerder te stoppen, meer mensen van de zorg kunnen profiteren en de toegankelijkheid ervan verbetert.

Deze oproep vindt bijval in de ouderenzorg. Branchevereniging Actiz constateerde eerder dat de politiek scherpere keuzes moet maken, omdat de verwachtingen van de bevolking niet meer kunnen worden waargemaakt. Zij stellen dat er in de toekomst minder zorg beschikbaar zal zijn en dat mensen meer zelf zullen moeten doen en bijdragen.

Met de vergrijzing als uitdaging zal de zorgsector harde keuzes moeten maken om het personeelstekort op te vangen. Hoewel arbeidsmigratie een mogelijke oplossing is, moeten er ook andere maatregelen zoals preventie, technologische innovatie en discussies over de kwaliteit van de zorg worden overwogen.