Groningse gemeente eist dat COA zich houdt aan afspraken over aantal asielzoekers in opvanglocatie Ter Apel

Gepubliceerd op 10/01/2024 15:00 in Binnenland

Vandaag vond in Groningen het kort geding plaats tussen de gemeente Westerwolde, waartoe Ter Apel behoort, en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). De gemeente eist dat het COA zich houdt aan de gemaakte afspraken over het aantal asielzoekers in de opvanglocatie, namelijk 2000 personen. Sinds november verblijven er echter structureel honderden mensen meer in het aanmeldcentrum in Ter Apel.

Tijdens de zitting heeft de rechter de advocaat van het COA stevig ondervraagd. De rechter hecht veel waarde aan de recent gemaakte afspraken tussen het COA en de gemeente tijdens een bemiddelingstraject. Dit traject werd gestart nadat vele vruchteloze gesprekken tussen beide partijen plaatsvonden, onder leiding van de Nationale ombudsman, om tot een overeenstemming te komen. Helaas is dat niet gelukt.

Als gevolg hiervan heeft de gemeente Westerwolde besloten om via de rechter af te dwingen dat het aantal asielzoekers in Ter Apel beperkt blijft tot 2000, zoals is overeengekomen in een bestuursovereenkomst uit 2010. Indien het COA zich niet strikt aan deze afspraken houdt, eist de gemeente dat de rechter de opvangorganisatie een dwangsom van 25.000 euro per dag oplegt.

Tijdens de behandeling van de zaak toonde burgemeester Jaap Velema van Westerwolde zichtbare emotie. Hij benadrukte dat deze situatie niet alleen impact heeft op de medewerkers van het COA, maar ook op de asielzoekers zelf. Hoewel de burgemeester niet bevoegd is om hierover te beslissen, voelt hij zich verantwoordelijk.

De rechter stelde tijdens de zitting ook de vraag wat de gevolgen zouden zijn voor de bereidwilligheid van andere gemeenten om asielzoekers op te vangen als het COA zich niet aan de afspraken houdt. Het COA gaf aan dat de opvanglocaties vol zitten en dat de verplichting tot opvang van asielzoekers zwaar weegt. De advocaat van het COA benadrukte dat de organisatie zich "met de rug tegen de muur" voelt staan.

Volgende week zal de spreidingswet worden behandeld in de Eerste Kamer. Deze wet zou gemeenten kunnen verplichten om asielzoekers op te vangen. Mogelijk zou dit de situatie in Ter Apel kunnen verlichten, maar het is nog onduidelijk of het voorstel voldoende steun krijgt.

Op 23 januari zal de rechter uitspraak doen in de zaak tussen de gemeente Westerwolde en het COA.