Situatie in asielzoekerscentrum Ter Apel kritiek, landelijke overheid en gemeenten ondernemen te weinig actie

Gepubliceerd op 08/01/2024 15:00 in Binnenland

Negens burgemeesters van Groningse gemeenten en commissaris van de Koning René Paas hebben een brandbrief gestuurd naar minister Dilan Yeşilgöz (Justitie en Veiligheid) en staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) waarin zij hun bezorgdheid uiten over de "kritieke" situatie in en rond het asielzoekerscentrum in Ter Apel. Volgens de bestuurders doen de landelijke overheid en gemeenten buiten Groningen te weinig om te helpen.

De Groningse bestuurders stellen dat het aanmeldcentrum Ter Apel al geruime tijd meer asielzoekers huisvest dan het afgesproken maximum van 2000 met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) in 2010. Zij benadrukken dat de opvang niet voldoet aan hygiëne-eisen en onveilig is. Dit is volgens hen onbegrijpelijk en onacceptabel in ons land.

De inspectie Justitie en Veiligheid heeft vorige maand ook geconstateerd dat er veel misgaat in Ter Apel. De brandveiligheid is niet op orde en er zijn steeds meer incidenten, waaronder gewelddadige. Daarnaast is de zorg, het onderwijs en de politie in de regio al lange tijd extra belast, aldus een woordvoerder van de Veiligheidsregio Groningen.

In de brandbrief benadrukken de bestuurders dat sommige gemeenten buiten Groningen wel hun verantwoordelijkheid nemen door extra asielzoekers op te vangen, maar dit is niet voldoende om Westerwolde, waar Ter Apel onderdeel van is, te ontlasten. Daarom hebben de Groningse gemeenten de afgelopen weken zelf honderden plaatsen noodopvang geregeld.

Volgens de burgemeesters en commissaris van de Koning wordt de situatie "willens en wetens dagelijks in stand gehouden door het (demissionaire) kabinet, de landelijke volksvertegenwoordiging en de gemeenteraden in het merendeel van de gemeenten in het land".

Om het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) te dwingen het aantal bewoners van het aanmeldcentrum terug te brengen tot 2000, heeft de gemeente Westerwolde een kort geding aangespannen dat woensdag zal plaatsvinden. De Groningse bestuurders benadrukken dat zij het COA al regelmatig hebben gewezen op het niet naleven van de afspraken.

De brandbrief is bedoeld ter ondersteuning van het kort geding en om de dieperliggende problemen in Ter Apel aan te kaarten. Volgens de woordvoerder gaan de problemen verder dan de overlast die een deel van de asielzoekers veroorzaakt. De bestuurders willen laten zien wat het met de bewoners doet als afspraken herhaaldelijk worden geschonden.

De bestuurders uiten ook hun frustratie over de spreidingswet, die gemeenten kan verplichten om asielzoekers op te vangen. Deze wet moet nog door de Eerste Kamer, maar de formerende partijen PVV, VVD, NSC en BBB hebben in een motie uitgesproken dat zij geen voorstander zijn van deze wet. De Groningse gemeenten twijfelen aan het vermogen van deze partijen om een structurele oplossing te bieden voor de opvangcrisis in de asielketen.

De situatie in Ter Apel heeft volgens de bestuurders een negatieve impact op de samenleving en zij benadrukken dat het opvangen van asielzoekers die zich al in ons land bevinden de plicht is van onze samenleving.