Meer plantaardig voedsel eten is gezonder en beter voor het milieu, concludeert Gezondheidsraad

Gepubliceerd op 13/12/2023 15:00 in Binnenland

Het eten van meer plantaardig voedsel in plaats van dierlijke producten is zowel beter voor het milieu als voor de gezondheid van de meeste Nederlanders, zo concludeert de Gezondheidsraad. Uit onderzoek blijkt dat een voedingspatroon met een verhouding van 60 procent plantaardige eiwitten en 40 procent dierlijke eiwitten de kans op ziektes verlaagt en de milieu-impact van voedselconsumptie met 25 procent kan verminderen.

Het onafhankelijke wetenschappelijke adviesorgaan heeft onderzocht wat het effect zou zijn op de gezondheid en het milieu als mensen meer eiwitten zouden halen uit plantaardige producten, zoals peulvruchten, in plaats van dierlijke producten, zoals vlees. Momenteel komt het overgrote deel (57 procent) van de eiwitten die Nederlanders binnenkrijgen uit dierlijke voeding.

De Gezondheidsraad stelt dat het voor de meeste Nederlanders gezonder is om meer plantaardige producten te eten dan dierlijke producten. Hierbij kan gedacht worden aan het consumeren van meer granen, fruit, groente, noten en peulvruchten. Ook een vegetarisch eetpatroon, waarbij wekelijks een keer vis wordt genuttigd, wordt door de Gezondheidsraad beschouwd als een gezonde optie. Het gebruik van vleesvervangers kan ook een bijdrage leveren, maar de samenstelling van deze producten moet verbeterd worden, omdat ze vaak nog te veel zout of suiker bevatten.

Mensen die hun voedingspatroon aanpassen naar de geadviseerde verhouding krijgen nog steeds voldoende eiwitten binnen, terwijl het risico op chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten, diabetes en kanker afneemt. Daarnaast levert het verminderen van de consumptie van rood vlees en bewerkt vlees gezondheidsvoordelen op. Ook de inname van verzadigd vet en mogelijk ook zout wordt verlaagd bij het consumeren van meer plantaardige producten, wat bevorderlijk is voor de gezondheid.

Het rapport van de Gezondheidsraad volgt op een verzoek van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Deze wilden weten wat de gevolgen zouden zijn van een toename in het consumeren van plantaardige eiwitten, omdat de productie van dierlijke eiwitten, zoals vlees, een grote impact heeft op het milieu.

Wereldwijd is de voedselproductie verantwoordelijk voor ongeveer 30 procent van de totale uitstoot van broeikasgassen, 60 procent van het totale verlies aan biodiversiteit op land en meer dan 50 procent van de uitstoot van stikstof, aldus de Gezondheidsraad. Het veranderen van het voedingssysteem is cruciaal om de klimaatdoelen te halen en voldoende voedsel te kunnen produceren voor de groeiende wereldbevolking.

In Nederland hebben dierlijke voedingsmiddelen, zoals vlees en kaas, een aanzienlijke impact op het milieu, volgens de Gezondheidsraad. Het advies stelt dat een verschuiving naar meer plantaardig voedsel de milieu-impact met ongeveer 25 procent kan verminderen.

Daarnaast kan dit effect volgens het advies vergroot worden door op andere terreinen ook stappen te zetten, zoals het verminderen van voedselverspilling en het verduurzamen van de voedselproductie. De Gezondheidsraad adviseert om gezonde en duurzame voeding als standaard te hanteren. Momenteel ligt de nadruk vooral op de verantwoordelijkheid van de consument bij het maken van keuzes in de supermarkt. Volgens de raad is het van belang dat alle partijen in de voedselketen