Vrouwspecifieke aandoeningen onderbelicht in de gezondheidszorg, kost maatschappij miljarden

Gepubliceerd op 13/12/2023 02:00 in Binnenland

Steeds meer vrouwen krijgen te maken met verschillende aandoeningen die specifiek zijn voor vrouwen, zoals hevige menstruatiepijn, overgangsklachten en bekkenbodemproblemen. Uit nieuw onderzoek in handen van Nieuwsuur blijkt echter dat er te weinig aandacht is voor deze problemen in de gezondheidszorg. Dit kost de maatschappij miljarden euro's.

In Nederland wonen meer dan 8,8 miljoen vrouwen, iets meer dan het aantal mannen. Volgens gynaecoloog Astrid Vollebregt van het Spaarne Gasthuis en hoogleraar en gynaecoloog Judith Huirne van Amsterdam UMC zou het vanzelfsprekend moeten zijn dat er meer aandacht is voor deze aandoeningen, aangezien meer dan de helft van de bevolking ermee te maken krijgt. Ze zijn dan ook gestart met een groot onderzoek naar de maatschappelijke acceptatie van deze vrouwspecifieke aandoeningen, in samenwerking met verschillende experts op dit gebied.

Uit het onderzoek blijkt dat vrijwel elke vrouw met deze aandoeningen te maken krijgt. Het taboe hierop is groot en de impact op de levenskwaliteit van vrouwen is ingrijpend. Bovendien zijn de maatschappelijke kosten veel hoger dan aanvankelijk werd gedacht.

Helaas worden gezondheidsklachten die gepaard gaan met deze aandoeningen vaak afgedaan als "vrouwenkwaaltjes die erbij horen". Zowel vrouwen als zorgverleners hebben hier last van, aldus de onderzoekers. Dit kan ernstige gevolgen hebben, omdat veel van deze klachten niet normaal zijn en met een vroege diagnose en juiste behandeling verholpen kunnen worden. Hoe eerder de aandoening wordt opgespoord, hoe beter onherstelbare schade kan worden voorkomen, benadrukt Huirne.

Helaas gaat het vaak mis bij de vroege opsporing. Deborah van Manen, die lijdt aan endometriose, weet dit maar al te goed. Haar diagnose duurde maar liefst zeven jaar, terwijl de gemiddelde diagnosetijd voor endometriose 7,5 jaar is. Van Manen werd naar huis gestuurd met de diagnose corona, prikkelbare darmsyndroom en zelfs blindedarmontsteking. Pas nadat ze zelf een MRI-scan eiste, werd de endometriose duidelijk zichtbaar. Van Manen benadrukt hoezeer ze het eerder had willen weten, zodat ze eerder had kunnen proberen zwanger te worden.

De kosten van deze aandoeningen voor de maatschappij zijn aanzienlijk. Voor vier veelvoorkomende aandoeningen - bekkenbodemproblemen, cyclusstoornissen, hormoongerelateerde aandoeningen en vulvaire problemen - werden de totale maatschappelijke kosten geschat tussen de 2,5 en 7,8 miljard euro voor 2022. Echter, de werkelijke kosten zijn waarschijnlijk nog hoger, omdat de berekening alleen de zorgkosten na de diagnose meeneemt en kosten die voorafgaand aan de diagnose worden gemaakt, zoals verkeerde doorverwijzingen, buiten beschouwing laat.

Bovendien heeft de kennisachterstand op dit gebied invloed op de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt. Volgens de onderzoekers zouden tijdige behandelingen de zorgkosten en het ziekteverzuim aanzienlijk verminderen. Ook zou het tekort aan essentiële beroepen, zoals de zorg en het onderwijs, verminderd worden. Het investeren in passende zorg voor deze aandoeningen zou zichzelf dus dubbel en dwars terugverdienen.

Om deze redenen pleiten de gynaecologen voor een landelijke strategie voor vrouwengezondheidszorg. Vollebregt benadrukt dat er meer kennis verspreid moet worden onder vrouwen en zorgverleners, en dat er tools moeten worden ontwikkeld om te weten wat normaal