Hoger opgeleiden hebben meer vertrouwen in de landelijke politiek en zijn vaker van plan om te stemmen

Gepubliceerd op 19/11/2023 15:00 in Binnenland

Uit een recent onderzoek van Ipsos in opdracht van de NOS blijkt dat mensen met een hbo- of wo-opleiding vaker van plan zijn om hun stem uit te brengen bij de Tweede Kamerverkiezingen dan mensen met een middelbare beroepsopleiding of alleen middelbare school. Bovendien hebben hoger opgeleiden meer vertrouwen in de landelijke politiek dan lager opgeleiden.

Bij vorige Kamerverkiezingen in 2017 en 2021 bracht ongeveer twee derde van de lager opgeleiden een stem uit, terwijl bij de hoger opgeleiden maar liefst 90 procent ging stemmen. Deze trend lijkt zich ook bij de komende verkiezingen voort te zetten. Uit de nieuwste cijfers van Ipsos blijkt namelijk dat bijna een op de vijf lager opgeleiden aangeeft waarschijnlijk niet te gaan stemmen, terwijl ruim 94 procent van de hoger opgeleiden van plan is om te stemmen.

Hoewel het nog de vraag is of deze voorspellingen overeenkomen met de uiteindelijke opkomstcijfers, lijkt het wel duidelijk dat er over het algemeen meer niet-stemmers zijn onder lager opgeleiden dan onder hoger opgeleiden. Dit kan deels verklaard worden door het lagere vertrouwen van lager opgeleiden in de landelijke politiek. Uit het onderzoek blijkt namelijk dat maar liefst 60 procent van de lager opgeleiden weinig tot heel weinig vertrouwen heeft in de politiek, terwijl dit percentage bij hoger opgeleiden op 29 procent ligt. Ook geeft de groep lager opgeleiden vaker aan dat het vertrouwen in de politiek niet meer te herwinnen is.

Op het thema van bestaanszekerheid zijn eveneens grote verschillen te zien tussen lager en hoger opgeleiden. Bijna een kwart van de lager opgeleiden voelt zich (heel) bestaansonzeker, terwijl dit percentage slechts één op de tien is onder hoger opgeleiden. Twee derde van de hoger opgeleiden voelt zich daarentegen juist (heel) bestaanszeker en geeft aan goed rond te kunnen komen.

Opvallend is ook dat bijna de helft van de lager opgeleiden (48 procent) maar nét rond kan komen, terwijl dit slechts 12 procent is bij hoger opgeleiden. Daarnaast maken mensen in de lager opgeleide groep zich meer zorgen over het mogelijk verlies van inkomen.

Het verschil in politieke voorkeur op basis van opleidingsniveau blijkt eveneens uit een eerdere peiling van Ipsos, uitgevoerd met EenVandaag. Lager opgeleiden hebben voornamelijk een voorkeur voor NSC, terwijl hoger opgeleiden vaker geneigd zijn om op VVD of GroenLinks-PvdA te stemmen. Ook de voorkeur voor een premierskandidaat verschilt volgens deze lijnen, zoals uit het onderzoek is gebleken.

Al met al tonen de cijfers aan dat hoger opgeleiden meer vertrouwen hebben in de landelijke politiek en vaker van plan zijn om te stemmen. Deze groep voelt zich bovendien over het algemeen bestaanszeker en kan goed rondkomen. Bij lager opgeleiden ligt het vertrouwen in de politiek lager en maken meer mensen zich zorgen over bestaansonzekerheid en het wegvallen van inkomen. Het is nu afwachten of deze trends zich ook daadwerkelijk zullen vertalen in de opkomstcijfers van de Tweede Kamerverkiezingen.