Veel planten en dieren in Europa dreigen uit te sterven door menselijke activiteiten, klimaatverandering en gebrek aan bescherming

Gepubliceerd op 11/11/2023 21:00 in Binnenland

Uit internationaal onderzoek is gebleken dat bijna 20 procent van de circa 15.000 onderzochte planten en dieren in Europa met uitsterven wordt bedreigd. Vooral planten en ongewervelde dieren, zoals insecten en weekdieren, worden hierdoor geraakt. Schaalvergroting en intensivering van de landbouw worden aangeduid als de belangrijkste oorzaak voor het verdwijnen van veel soorten.

Daarnaast zijn grootschalige visserij, bouwactiviteiten en vervuiling verantwoordelijk voor het dreigende uitsterven van planten en dieren in Europa. De onderzoekers voorspellen ook dat klimaatverandering in de komende jaren een negatieve invloed zal hebben op de diversiteit van soorten.

De kans op uitsterven van verschillende dieren- en plantensoorten wordt al jaren bijgehouden door middel van rode lijsten. In Europa worden 14.669 soorten op deze lijsten geplaatst. Uit de bundeling van deze lijsten door onderzoekers van soortenorganisaties uit heel Europa blijkt dat 2839 soorten (19 procent) met uitsterven worden bedreigd.

Met name in de Alpen en delen van de Balkan en Spanje is het aantal bedreigde soorten het hoogst. Opvallend genoeg werd slechts de helft van de bedreigde dieren aangetroffen in een beschermd natuurgebied. De onderzoekers stellen dan ook vragen bij de geschiktheid van het huidige Europese netwerk van beschermde gebieden voor bedreigde dieren. Ze pleiten voor uitbreiding en verbetering van het natuurnetwerk.

Klimaatverandering kan op verschillende manieren een negatieve invloed hebben op de diversiteit van soorten. Verdroging en hogere temperaturen kunnen leiden tot de sterfte van planten en dieren, evenals steeds intensievere natuurbranden. Bovendien kunnen concurrerende planten en dieren uit het zuiden de oorspronkelijke soorten verdrukken wanneer ze zich uitbreiden naar het noorden.

Ook Nederlandse onderzoekers hebben bijgedragen aan het overzichtsartikel. Onderzoekers van Naturalis, de Vlinderstichting en Floron, dat onderzoek doet naar de Nederlandse wilde flora, hebben hun expertise ingebracht om een compleet beeld te krijgen van de dreigende situatie.

Het is duidelijk dat menselijke activiteiten, klimaatverandering en gebrek aan bescherming een ernstige bedreiging vormen voor de planten- en diersoorten in Europa. Het is noodzakelijk om actie te ondernemen, zowel op nationaal als Europees niveau, om het tij te keren en ervoor te zorgen dat deze waardevolle soorten kunnen overleven en gedijen.