Advocaat-generaal adviseert over zaak onrechtmatige adoptie Sri Lanka

Gepubliceerd op 28/10/2023 06:00 in Binnenland

De zaak over de onrechtmatige adoptie van Dilani Butink uit Sri Lanka in 1992 moet over. Dat is het advies van de advocaat-generaal aan de Hoge Raad, waarmee het eerdere vonnis van het hof zou worden vernietigd.

Butink, die geadopteerd is, hoopte een schadevergoeding en erkenning af te dwingen tot aan de hoogste rechter, maar dit staat nu op losse schroeven.

In 2022 had het hof Butink gelijk gegeven en geoordeeld dat de Staat beter had moeten controleren of adopties uit Sri Lanka wel goed verliepen. Echter, volgens de advocaat-generaal is het hof niet voldoende ingegaan op bezwaren van de Staat dat de signalen over misstanden geen betrekking hadden op deze specifieke zaak.

De Hoge Raad zal naar verwachting op 19 april 2024 met een definitieve uitspraak komen. In de meeste gevallen volgt de Hoge Raad het advies van de advocaat-generaal, maar dit is niet altijd het geval.

De zaak die Butink heeft aangespannen gaat over wat de Staat en adoptiebureaus hadden kunnen en moeten weten over adopties in Sri Lanka. Bij haar zoektocht naar haar biologische ouders ontdekte Butink dat de papieren niet klopten. Zo bleek onder andere haar 'papieren' moeder niet te bestaan, waardoor haar zoektocht vastliep.

Volgens de advocaat-generaal bestond destijds niet de verplichting voor adoptiebemiddelingsorganisaties om de gegevens die door buitenlandse instanties werden verstrekt, te controleren. Volgens de wet mochten adoptiebemiddelingsbureaus afgaan op informatie van de Sri Lankaanse overheid.

Opvallend is dat het hof in 2022 juist oordeelde dat de Staat had kunnen weten dat er veel misging bij de adoptie van kinderen uit Sri Lanka. Daarom had de Staat volgens het hof actief moeten controleren of alles klopte.

Er waren in de jaren tachtig al signalen dat er veel misging bij de adoptie van kinderen uit Sri Lanka. Kranten berichtten destijds over het bestaan van "babyfarms en gesjoemel met papieren".

In 2021 stelde de commissie-Joustra in een vernietigend rapport over de adoptiepraktijk van kinderen uit andere landen ook al dat de Staat nalatig had gehandeld. Toenmalig minister Dekker erkende deze fouten en bood excuses aan. Als gevolg van het rapport werden interlandelijke adopties tijdelijk stopgezet.

De rechtbank behandelde de zaak aanvankelijk niet omdat deze verjaard was. Na het harde rapport van Joustra besloot de Staat echter om dit argument te laten vallen.

Het advies van vandaag is een van de laatste ontwikkelingen in een langdurige juridische strijd. Tot grote frustratie en verdriet van Butink besloot minister Weerwind om "juridische redenen" in cassatie te gaan. Volgens Weerwind is een uitspraak van de Hoge Raad nodig om de verantwoordelijkheid van de Staat in individuele adoptiegevallen vast te stellen.

Dilani Butink reageert ontsteld op het nieuws. Ze is teleurgesteld en had gehoopt dat de strijd na 5,5 jaar bijna voorbij zou zijn. Nu verkeert ze weer in onzekerheid. Ze ontvangt ook veel berichten van andere geadopteerden die zich afvragen wat dit voor hen betekent. De juridische erkenning van de fouten die de overheid destijds heeft gemaakt, is volgens haar belangrijk.

Butink is van plan om een civiele procedure te starten om een schadevergoeding van de Staat te eisen en onder andere de kosten van haar zoektocht naar haar biologische ouders te dekken. Ze pleit ook voor de oprichting van een dna-bank voor geadopteerden uit Sri Lanka, maar dit lijkt nu ver weg.