Bouwen voor ouderen: de oplossing voor het woningtekort?

Gepubliceerd op 28/10/2023 05:00 in Binnenland

In ieder stad en ieder dorp een straat erbij, dat is de conclusie van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) die politici regelmatig aanhalen als oplossing voor het woningtekort van 390.000 woningen in Nederland. Vooral de groeiende groep ouderen wordt vaak genoemd: als zij verhuizen naar een kleinere woning, leidt dat tot een reeks van verhuizingen.

Het bouwen van woningen die specifiek gericht zijn op ouderen blijkt echter complexer en duurder te zijn dan reguliere woningen, met kosten tot wel 20.000 euro per woning. Deze woningen moeten bijvoorbeeld gelijkvloers zijn en eenvoudig aan te passen voor zorgtaken. Toch is het volgens Hans Adriani, 'Bestuurlijk aanjager Wonen Welzijn Zorg voor ouderen', niet zo ingewikkeld als veel gemeenten denken. Hij stelt dat het willen, zeggen dat je het wil en vervolgens gewoon doen de sleutel is. Adriani ziet ook een groeiende bewustwording bij gemeenten; waar eerst slechts één op de drie gemeenten oog had voor seniorenwoningen, staat het nu vrijwel overal op de agenda.

Demissionaire ministers De Jonge (Volkshuisvesting) en Helder (Langdurige Zorg) presenteerden een plan om de doorstroming van ouderen naar kleinere woningen op gang te krijgen. Tot 2030 moeten er 290.000 nieuwe woningen voor ouderen worden gebouwd, waaronder 'nultredenwoningen', seniorenhofjes en woningen waar mensen met dementie verpleegzorg kunnen krijgen. Dit aantal lijkt echter niet gehaald te gaan worden.

Veel ouderen staan namelijk niet te springen om te verhuizen. Ze blijven graag in hun vertrouwde (koop)huis wonen, waarvan de hypotheek vaak grotendeels is afgelost. Bovendien voelen ze er weinig voor om hun wijk te verlaten, vooral als er in de buurt geen geschikte en betaalbare appartementen te vinden zijn. Mia Hoes, een 70-jarige vrouw uit het Zuid-Hollandse dorp Woubrugge, wil graag plaatsmaken maar kan geen geschikt appartement in haar buurt vinden. Ze probeert daarom samen met twee andere ouderen uit de buurt een 'Knarrenhof' op te zetten, waar senioren bij elkaar kunnen wonen en elkaar kunnen ondersteunen. Het realiseren van dit project blijkt echter een uitdaging. Hoewel de initiatiefgroep tachtig tot negentig geïnteresseerden heeft, vallen de beoogde locaties voor het hofje vooralsnog af.

Wethouder Kistemaker benadrukt dat ruimte beperkt is in de gemeente Kaag en Braassem. Hij stelt de vraag wie voorrang moet krijgen en merkt op dat starters de grootste problemen hebben op de huizenmarkt. Het ouderenhofje kan echter bijdragen aan doorstroming, aangezien zijn gemeente dichtbij Leiden ligt waar de concurrentie op de huizenmarkt groot is.

Recent hebben de initiatiefnemers besloten om de plannen uit te breiden naar een 'meergeneratiehof' voor mensen van 19 tot 109 jaar. Het project is bedoeld om buren te helpen waar nodig, niet met zorg maar met aandacht. Wethouder Kistemaker benadrukt dat de initiatiefnemers hun plannen concreet moeten maken en moeten meedoen met de aanbesteding.

Het bouwen van woningen voor ouderen lijkt een mogelijke oplossing voor het woningtekort en kan leiden tot doorstroming op de huizenmarkt. Hoewel er nog uitdagingen zijn, zoals de kosten en het vinden van geschikte locaties, groeit de bewustwording bij gemeenten en zijn er initiatieven zoals het 'Knarrenhof'. Het concrete maken van deze plannen en meedoen met aanbestedingen kan helpen om deze projecten tot