Nederland stijgt in internationale persvrijheidsindex
Gepubliceerd op 03/05/2023 09:00 in Binnenland
Uit de jaarlijkse internationale persvrijheidsindex van Verslaggevers Zonder Grenzen (VZG) blijkt dat Nederland dit jaar veel beter scoort wat betreft persvrijheid dan vorig jaar. Nederland staat nu weer op de zesde plaats van in totaal 180 landen, na vorig jaar te zijn gezakt naar plaats 28. Noorwegen staat voor het zevende jaar op rij boven aan de lijst.
In de index leggen de onderzoekers veel nadruk op de veiligheid van journalisten. Zowel Duitsland als België scoort daarop lager dan vorig jaar. Hierdoor staat België nu op plaats 31 (vorig jaar 23) en Duitsland op plaats 21 (vorig jaar 16).
Voor Nederland wordt het diverse en onafhankelijke medialandschap geprezen, hoewel er ook bezorgdheid is omdat het grootste deel van de kranten in handen is van twee mediabedrijven (DPG Media en Mediahuis). Op veiligheidsgebied wordt vooral de dreiging van de georganiseerde misdaad genoemd. "Vanwege de voortdurende dreiging krijgen sommige journalisten politiebescherming", schrijven de onderzoekers. "Mensen die hen fysiek aanvallen worden meestal vervolgd. Verslaggevers die offline of online worden bedreigd kunnen een noodnummer bellen om misdaden te rapporteren en advies te ontvangen."
De onderzoekers stellen dat fysiek en verbaal geweld tegen journalisten in Duitsland aan het toenemen is en dat het online lastigvallen van journalisten meestal niet wordt bestraft. België geniet relatief veel vertrouwen van journalisten. Tegelijkertijd zeggen ze dat journalisten tijdens demonstraties slachtoffer zijn van geweld van politie en betogers.
Het meldpunt PersVeilig rapporteerde eerder al dat journalisten afgelopen jaar minder meldingen van bedreiging en fysiek geweld deden dan in 2021. Het rapport waarschuwt verder voor de toename van nepnieuws. "De ongeëvenaarde mogelijkheid om inhoud te manipuleren wordt gebruikt om kwaliteitsjournalistiek te ondermijnen."
Griekenland is het laagst genoteerde Europese land op de lijst (plek 107) omdat de geheime diensten waarschijnlijk spyware gebruikten om een aantal journalisten in de gaten te houden. Hekkensluiter op de internationale lijst is nog altijd Noord-Korea, waar onder het dictatoriale bewind geen enkele vorm van onafhankelijke journalistiek mogelijk is.