Blauwtongvirus treft duizenden dieren in Nederland, vaccin nog niet beschikbaar

Gepubliceerd op 09/10/2023 00:00 in Binnenland

Het blauwtongvirus verspreidt zich razendsnel in Nederland. Op maar liefst 965 locaties is het virus aangetroffen, nadat het een maand geleden voor het eerst werd ontdekt. Het virus wordt overgedragen door knutten, kleine muggen, en kan herkauwers zoals koeien, schapen en geiten ziek maken. Vooral schapen worden hard getroffen, waarbij een deel van de besmette dieren zelfs sterft. Deskundigen zijn van mening dat vaccinatie de enige oplossing is, maar op dit moment is er nog geen vaccin beschikbaar.

Hobbyboer Co de Wildt uit Zuidoostbeemster heeft de gevolgen van het virus aan den lijve ondervonden. Hij had 40 fokschapen en een aantal jonge dieren, maar veel van hen konden niet meer eten en zijn overleden. De Wildt probeert er alles aan te doen om de schapen te helpen, zoals het maken van een mengsel met geklutst ei, suiker en koffie. Daarnaast heeft hij speciaal voer gekocht dat eigenlijk bedoeld is voor mensen die moeite hebben met eten. Helaas redden veel dieren het niet en de boer voelt zich machteloos in deze situatie.

De vooruitzichten voor de komende maanden zijn somber. Hoewel de eerste meldingen van het virus uit Midden-Nederland kwamen, is de verwachting dat heel Nederland voor de winter besmet zal raken. Mocht dit niet het geval zijn, dan zal er na de winter opnieuw verspreiding van het virus plaatsvinden. Het aantal zieke en dode dieren zal dus alleen maar toenemen.

Volgens Gerdien van Schaik, veterinair epidemioloog en vicevoorzitter van de deskundigengroep dierziekten, is vaccinatie de enige uitweg. Bij de vorige uitbraak van blauwtong in Nederland van 2006 tot 2009 werd de ziekte onder controle gebracht door middel van vaccinatie. Van Schaik benadrukt dat zo'n 80 procent van de herkauwers immuun moet zijn om de uitbraak te stoppen.

Helaas biedt het vaccin dat in het verleden effectief was, nu geen oplossing. Het huidige virus behoort namelijk tot een ander serotype dan het vorige virus. Er is geen vaccin op de Europese markt dat bescherming biedt tegen dit nieuwe serotype.

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zet alles op alles om een vaccin beschikbaar te krijgen. Er wordt onderzoek gedaan naar een vaccin uit Zuid-Afrika dat mogelijk bescherming kan bieden tegen het huidige serotype. Daarnaast heeft het ministerie contact gezocht met Nederlandse bedrijven die diervaccins ontwikkelen, zoals MSD Animal Health, Boehringer Ingelheim en Zoetis.

Het is nog onduidelijk wanneer er een vaccin beschikbaar zal zijn, maar minister Adema hoopt dat dit in het voorjaar het geval zal zijn. Tot die tijd moeten eigenaren van herkauwers zich behelpen met adviezen zoals het binnenhalen van dieren voor zonsondergang en het goed ventileren van de stallen.

De overheid zal zelf geen vaccins inkopen of investeren in de ontwikkeling ervan. Dit wordt gezien als een bedrijfsrisico. Wel zal ervoor worden gezorgd dat een veilig en werkzaam vaccin gebruikt kan worden, zelfs als het nog niet formeel is toegelaten op de Nederlandse markt.