Statiegeld leidt tot aanzienlijke afname van blikjes in zwerfafval

Gepubliceerd op 02/10/2023 22:00 in Binnenland

Uit recente metingen van Rijkswaterstaat blijkt dat er sinds de invoering van statiegeld op blikjes aanzienlijk minder blikjes op straat belanden. Dit is het laagste aantal blikjes in het zwerfafval in de afgelopen acht jaar. Staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat benadrukt echter dat het hier gaat om een eerste meting en dat verdere metingen dit jaar moeten uitwijzen of dit een eenmalige uitschieter is of een trend.

Na de invoering van statiegeld op blikjes op 1 april van dit jaar, bleek dat het aantal gevonden blikjes in het zwerfafval in het tweede kwartaal een derde lager was dan het gemiddelde van de drie voorgaande jaren. In het eerste kwartaal was er nog sprake van een lichte stijging.

Daarnaast zet ook de daling van plastic flesjes in het zwerfafval door. In de eerste helft van dit jaar werden er ruim 60 procent minder flesjes gevonden vergeleken met dezelfde periode in 2020. Dit is het laatste jaar waarin er geen statiegeld op plastic flesjes betaald hoefde te worden.

Opvallend is dat het aantal drankenkartons in het zwerfafval lijkt te stabiliseren. Voor deze verpakkingen geldt geen statiegeld. Staatssecretaris Heijnen concludeert voorzichtig dat er geen sprake lijkt te zijn van een verschuiving van verpakkingen met statiegeld naar verpakkingen zonder statiegeld. Deze bevinding staat echter haaks op de conclusie van Zwerfinator Dirk Groot, die sinds 2016 metingen verricht naar zwerfafval. Volgens Groot belanden er sinds de invoering van statiegeld op flesjes in 2021 steeds meer drankenkartons op straat, omdat sommige fabrikanten met deze verpakking het statiegeld willen omzeilen.

Staatssecretaris Heijnen benadrukt dat het invoeren van statiegeld wel degelijk effect heeft in de strijd tegen zwerfafval. Tegelijkertijd roept zij producenten van drankverpakkingen op om meer inspanningen te leveren om plastic flesjes en blikjes in te zamelen. Onlangs uitte zij haar onvrede over het feit dat het bedrijfsleven slechts 68 procent van de plastic flessen had ingezameld, terwijl de wettelijke verplichting 90 procent bedraagt. De Inspectie Leefomgeving en Transport heeft het Afvalfonds, dat verantwoordelijk is voor de inzameling, gevraagd om op korte termijn verbeteringen door te voeren.

Met deze positieve resultaten van de invoering van statiegeld op blikjes is het belangrijk om het momentum vast te houden. Verdere metingen dit jaar zullen duidelijkheid verschaffen over de trend en kunnen leiden tot verdere maatregelen om zwerfafval terug te dringen. Het is nu aan de producenten om hun verantwoordelijkheid te nemen en zich actief in te zetten voor een schonere leefomgeving.