Jongeren ervaren regelmatig stress door klimaatcrisis, blijkt uit onderzoek

Gepubliceerd op 26/09/2023 03:00 in Binnenland

Een op de vijf jonge mensen voelt regelmatig tot vaak stress als ze aan de klimaatcrisis denken. Dit blijkt uit een onderzoek van Ipsos, uitgevoerd in opdracht van Milieudefensie Jong. Duizend mensen tussen de 16 en 30 jaar oud werden ondervraagd voor dit onderzoek. Het merendeel van de respondenten vindt klimaatverandering problematisch en ervaart negatieve gevoelens bij de gedachte eraan. Echter, een kwart van hen geeft aan dat er juist te veel aandacht wordt besteed aan de crisis.

Bijna alle ondervraagden herkennen negatieve gevoelens zoals boosheid, angst en verdriet als ze denken aan klimaatverandering. Degenen bij wie deze gevoelens zich ontwikkelen tot klimaatstress, wat geldt voor 21 procent van de respondenten, hebben vaak ook last van lichamelijke klachten zoals vermoeidheid en hoofdpijn. Hoogopgeleiden ervaren vaker klimaatstress dan mensen met een praktische opleiding, en er zijn ook meer mannen dan vrouwen die hier last van hebben. Opvallend is dat vrouwen, ondanks hun klimaatstress, vaker geloven dat er nog iets gedaan kan worden om de opwarming van de aarde tegen te gaan.

Ongeveer een kwart van de ondervraagden twijfelt over hun kinderwens. Winnie Oussoren, voorzitter van Milieudefensie Jong (20), begrijpt deze twijfels. Ze stelt dat mensen zich afvragen waarom ze kinderen zouden willen op een wereld die steeds onleefbaarder wordt. Dit toont volgens haar de diepgaande bezorgdheid die hiermee gepaard gaat.

De ondervraagden gaan op verschillende manieren om met de stress die de klimaatcrisis met zich meebrengt. Sommigen vermijden het nieuws over het klimaat en worden apathisch. Dit geldt echter niet alleen voor mensen met klimaatstress, aangezien 44 procent van alle respondenten aangeeft soms klimaatnieuws over te slaan. Anderen komen juist in actie, zoals demonstreren of hun gedrag aanpassen (41 procent). Zo is een deel van hen bijvoorbeeld veganistisch of vegetarisch gaan eten of minder gaan vliegen. Desondanks gelooft slechts 12 procent van deze jongeren dat hun gedragsveranderingen daadwerkelijk een groot verschil maken in de strijd tegen de opwarming van de aarde.

Volgens Oussoren speelt vooral het gevoel van machteloosheid de jongeren parten. Ze stelt dat het frustrerend is om te zien dat er te weinig actie wordt ondernomen, terwijl ze zelf niet de macht hebben om hier iets aan te veranderen. De jongeren leggen voornamelijk de verantwoordelijkheid voor het bestrijden van de klimaatcrisis bij de politiek en het bedrijfsleven.

Psycholoog Jochem Bukman komt regelmatig in contact met jonge mensen die stress ervaren door de klimaatcrisis. Hij merkt op dat algemene moedeloosheid vaak voorkomt. Bukman hoort dat de stress over de klimaatcrisis vaak gepaard gaat met andere zorgen, zoals privéproblemen of werkgerelateerde stress. Hij is niet verrast door de resultaten van het onderzoek, aangezien mensen constant negatief nieuws ontvangen over dit onderwerp. Veel mensen denken dat hun acties geen verschil maken, wat de stress verder voedt.

Volgens Bukman vergt het omgaan met deze vorm van stress een andere aanpak dan bij andere psychische problemen. Bij klimaatstress is het belangrijk om de emoties zoals boosheid en angst eerst te erkennen en ruimte te geven. Daarna kan er gekeken worden naar een andere benadering, bijvoorbeeld door actie te ondernemen of op een andere manier met mensen in gesprek te gaan. Wat werkt, is echter voor iedereen verschillend.