Onderzoek naar sepsis moet prioriteit krijgen, pleiten IC-artsen en interne geneeskunde

Gepubliceerd op 24/09/2023 21:00 in Binnenland

De wetenschappelijke organisaties van IC-artsen en interne geneeskunde hebben het ministerie van Volksgezondheid opgeroepen om meer prioriteit te geven aan onderzoek naar sepsis. Volgens de artsen is sepsis één van de dodelijkste aandoeningen in Nederland. Elk jaar sterven naar schatting ongeveer 5000 mensen aan sepsis en dit aantal zal naar verwachting toenemen door de vergrijzing, omdat ouderen kwetsbaarder zijn.

Hoewel sepsis gevaarlijk kan zijn, is het meestal gemakkelijk te behandelen met antibiotica en vochttoediening als de aandoening op tijd wordt gesignaleerd. "De gezondheidswinst kan vooral worden behaald door sepsis sneller te herkennen bij patiënten, vaak door de huisarts", zegt arts-onderzoeker Feike Loots, die vorig jaar promoveerde op onderzoek naar sepsis in de huisartsenzorg. "Als we erin slagen om sepsis vroegtijdig te herkennen, kunnen we het sterftecijfer aanzienlijk verlagen."

Het herkennen van sepsis is echter niet eenvoudig, ook al is dit een van de oudste ziektebeelden. Zelfs Hippocrates, de Griekse arts die wordt beschouwd als de grondlegger van de westerse geneeskunde, schreef er al over. Maar anno 2023 is er nog geen test beschikbaar, bijvoorbeeld via bloedprikken.

Vroege symptomen zoals koorts, koude rillingen en een verhoogde hartslag kunnen wijzen op andere, minder ernstige ziekten. Maar als het wel sepsis is, kan een patiënt binnen 24 uur na de eerste symptomen overlijden. Angelique Bakker heeft sepsis overleefd, maar haar leven is ingrijpend veranderd. Ze benadrukt het belang van vroegtijdige herkenning.

Een belangrijke stap om sepsis sneller te herkennen, zou het aanleggen van een grote database met sepsisgevallen zijn, die gebruik maakt van kunstmatige intelligentie. Op die manier kunnen onderzoekers zoeken naar patronen in symptomen die nog niet bekend zijn, legt Karin Kaasjager, hoogleraar acute interne geneeskunde aan de Universiteit Utrecht, uit.

Iwan van der Horst, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, ondersteunt dit pleidooi. Hij benadrukt dat sepsis over de volle breedte van de zorg voorkomt en dat er behoefte is aan een helder zorgpad. Om deze ambities mogelijk te maken, is het nodig dat het ministerie van Volksgezondheid sepsis als prioriteit beschouwt en dat subsidie beschikbaar wordt gesteld voor onderzoek.

Uit eerder onderzoek is gebleken dat vier op de vijf Nederlanders niet weten wat sepsis is. Hoogleraar Kaasjager is een voorstander van publiekscampagnes, vergelijkbaar met die in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland, om bewustwording te vergroten. Het stellen van vragen door burgers bij symptomen van sepsis kan artsen ook alerter maken en tijd besparen.

Het ministerie van Volksgezondheid volgt de Britse campagne met interesse, maar concludeerde vorig jaar na overleg met het medische veld dat artsen verdeeld zijn over het nut ervan. Spoedeisendehulpartsen vrezen dat alertheid bij het publiek vaker zal leiden tot onnodig alarm op de al overbelaste eerste hulp. Het vinden van een balans tussen snel ingrijpen en onnodige interventies is essentieel, en dit benadrukt de noodzaak van verder onderzoek naar sepsis.