Syrische vluchtelingen in Nederland ervaren moeilijkheden op de arbeidsmarkt en worstelen met eenzaamheid

Gepubliceerd op 21/09/2023 05:00 in Binnenland

Nederland is een mooi land, maar het is moeilijk om er te werken, zo concludeert de Syrische chirurg Belal Alrefaj (35) uit Dordrecht. In 2016 vluchtte hij samen met zijn zwangere vrouw uit Syrië. Inmiddels zijn zijn drie kinderen hier geboren. Alrefaj heeft talloze sollicitaties naar banen, werkervaringsplekken en stages verstuurd, maar krijgt vrijwel altijd afwijzingen, vaak zonder reden. Hij wordt geconfronteerd met de eis van werkervaring in een Nederlands ziekenhuis of een Nederlands diploma.

In Nederland zijn inmiddels ongeveer 150.000 Syriërs. De groep die tussen 2014 en 2016 naar Nederland is gekomen, is relatief jong, waarbij 32 procent een hogere opleiding heeft genoten. Uit een onderzoek van het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum (WODC) van het ministerie van Justitie en Veiligheid blijkt dat iets meer dan de helft van de Syriërs betaald werk heeft, in tegenstelling tot 71 procent van de Nederlandse bevolking. Het betreft echter vaak banen in sectoren met lagere lonen, zoals vervoer en horeca.

Volgens Mieke Maliepaard, projectleider en onderzoeker bij het WODC, is er sprake van een dubbel beeld. De arbeidsmarktparticipatie van Syriërs neemt sinds hun komst naar Nederland toe, met meer vaste contracten en meer gewerkte uren. Echter, de positieve ontwikkeling van de eerste jaren stagneert of gaat zelfs achteruit. Veel Syriërs ervaren minder sociale contacten en voelen zich eenzaam.

Alrefaj werkt momenteel als vrijwilliger-wijkverzorger en zijn vrouw volgt een mbo-opleiding. Door de studiefinanciering van zijn vrouw wordt hij gekort op zijn bijstandsuitkering, waardoor ze nauwelijks kunnen rondkomen. De financiële situatie van de meeste Syriërs is nog altijd ongunstig. Meer dan de helft van hen heeft moeite om rond te komen aan het einde van de maand, een stijging van 40 procent in 2019 naar 57 procent nu. Daarnaast heeft slechts 18 procent van hen een financiële buffer van 1300 euro of meer, vergeleken met 84 procent van de Nederlandse bevolking in het algemeen.

De financiële kwetsbaarheid van de Syrische gemeenschap is deels te wijten aan bredere problemen die veel mensen treffen, zoals de oorlog in Oekraïne en inflatie. Restauranteigenaar Jihad Asad legt uit dat de winstmarges steeds kleiner worden, waardoor harder werken nodig is om rond te komen.

Eenzaamheid is ook een groot probleem onder Syriërs in Nederland. Meer dan de helft van hen geeft aan eenzaam te zijn, in tegenstelling tot 11 procent van de Nederlanders. De precieze oorzaken worden nog onderzocht. Mogelijk speelt het wegvallen van ondersteuning van organisaties zoals Vluchtelingenwerk een rol, waardoor contacten met Nederlanders verminderen.

Een mogelijke oplossing is het laten certificeren van diploma's in Nederland. Momenteel kiest 60 procent van de Syriërs hiervoor. Het blijkt dat mensen die dit doen, hier relatief tevreden over zijn en betere kansen op werk hebben. Het is positief dat hier tijdens de inburgering aandacht aan wordt besteed, maar hier kan mogelijk nog meer gebruik van worden gemaakt.

Alrefaj zelf bereidt zich voor op twee Nederlandse taalvaardigheidsexamens die hij nog moet afleggen om zijn Syrische opleiding te kunnen benutten. Eerder ontving hij weinig begeleiding bij deze taallessen, ondanks zijn verzoek aan een vluchtelingenorganisatie.

Voor sommigen is het omzetten van hun diploma echter geen optie meer. Bou