Ministerie van Sociale Zaken deed onrechtmatige onderzoeken naar moslims en moskeeën

Gepubliceerd op 19/09/2023 22:00 in Binnenland

Minister Van Gennip van Sociale Zaken heeft haar betreuren uitgesproken over de manier waarop haar departement onderzoek heeft gedaan naar moslims en moskeeën. In een brief aan de Tweede Kamer heeft zij erkend dat haar ministerie tot 2019 onderzoek heeft laten doen naar personen, organisaties en netwerken binnen de moslimgemeenschappen, zonder dat de betrokkenen hiervan op de hoogte waren.

NRC heeft in 2021 onthuld dat ten minste tien Nederlandse gemeenten in de afgelopen jaren een privé-onderzoeksbureau hebben ingeschakeld om religieuze organisaties te onderzoeken. Hierbij werden undercovermethoden gebruikt die niet zijn toegestaan.

Nu blijkt dat ook het ministerie onderzoeken heeft uitgevoerd naar moslims en moskeeën, terwijl hier geen wettelijke basis voor bestond en nog steeds niet bestaat. Volgens Van Gennip werden voornamelijk persoonsgegevens verwerkt, zoals namen van personen in combinatie met woonplaats en religieuze overtuigingen, gedragingen of uitingen. Bovendien was de onderzoeksmethode niet altijd transparant.

Deze onderzoeken richtten zich met name op salafisten, moslims die een orthodoxe vorm van de islam volgen.

Het nieuws over de undercoveronderzoeken van gemeenten heeft veel onrust veroorzaakt onder Nederlandse moslimgemeenschappen. Het ministerie van Sociale Zaken is daarop gestart met een traject om het vertrouwen tussen de overheid en de moslimgemeenschappen te herstellen.

Echter, de minister concludeert nu dat de overheid zelf heeft bijgedragen aan de discriminatie van moslims. In de brief staat vermeld dat de overheid "onbedoeld heeft bijgedragen aan de stigmatisering van grote groepen moslims die hier niets mee te maken hebben".

Om discriminatie van moslims tegen te gaan, stelt Van Gennip voor dat er meer aandacht moet komen voor dit probleem en dat er opnieuw onderzoek moet worden gedaan. Zo wil ze bijvoorbeeld maatregelen nemen tegen banken die moslims weigeren.

De verzamelde persoonsgegevens zullen worden vernietigd vanaf 1 april 2024. Personen die willen weten of hun gegevens in het dossier van Sociale Zaken zijn verwerkt, kunnen contact opnemen met het ministerie.

Volgens NRC gaat deze handelswijze in tegen het advies van de landsadvocaat, die stelt dat de overheid verplicht is om burgers te informeren als er illegaal informatie over hen is verzameld.