Nederlandse kuikens buiten laboratorium gevaccineerd tegen vogelgriep

Gepubliceerd op 18/09/2023 22:00 in Binnenland

Voor het eerst zijn Nederlandse kuikens buiten het laboratorium gevaccineerd tegen de vogelgriep. Deze twee jaar durende veldproef, waarbij in totaal 1800 kippen op twee pluimveebedrijven zijn betrokken, wordt gezien als een belangrijke stap in de bestrijding van het al ruim twee jaar aanwezige vogelgriepvirus in Nederland. Deskundigen vragen zich echter af of het proces niet versneld kan worden.

Het vogelgriepvirus heeft in de afgelopen twee jaar een permanent karakter gekregen in Nederland, waarbij bijna 7 miljoen kippen, eenden en kalkoenen zijn gedood om verdere verspreiding te voorkomen. Experts maken zich zorgen dat het virus niet meer zal verdwijnen.

Om verdere verspreiding te voorkomen, heeft het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit besloten om pluimvee te vaccineren. Eerder dit jaar bleek uit een vaccinproef in een laboratorium dat twee van de vier geteste vaccins succesvol waren.

Deze twee vaccins worden nu getest in veldproeven waarbij 1800 kippen op twee pluimveebedrijven zijn betrokken. De proef loopt tot eind 2025 en halverwege volgend jaar worden de eerste resultaten verwacht.

Volgens viroloog Thijs Kuiken van het Erasmus MC is deze veldproef een belangrijke stap in de bestrijding van het virus, dat hij als een 'acute dreiging' beschouwt. Hij benadrukt dat de dreiging van besmetting van pluimveebedrijven constant aanwezig is sinds het virus is overgesprongen van pluimvee naar wilde vogels.

Kuiken is van mening dat er haast geboden is en dat de vaccinatiecampagne sneller moet verlopen. Hij wijst erop dat de twee geteste vaccins al commercieel beschikbaar zijn en al buiten Europa gebruikt worden tegen de vogelgriep. Daarom zouden ze volgens hem nu al ingezet kunnen worden in de Nederlandse pluimveestapel.

Ook pluimveehouder Theo Bos hoopt dat zijn kippen snel gevaccineerd kunnen worden. Vorig jaar moest hij al zijn kippen laten ruimen na een vogelgriepbesmetting.

Kuiken geeft aan dat naast zorgvuldigheid in het testen van de vaccins, ook economische argumenten een rol spelen bij de vaccinatiecampagne. Hij doelt op de vrees dat andere Europese landen terughoudend kunnen zijn om Nederlandse gevaccineerde producten te importeren zolang het vaccin nog niet officieel is goedgekeurd.

Bart-Jan Oplaat, voorzitter van de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders, is het eens met deze bezorgdheid. Als andere landen zoals België of Duitsland aangeven geen gevaccineerd vlees te willen, kan dit problematisch zijn.

Om deze zorgen weg te nemen, is een speciale werkgroep opgericht die afspraken maakt met exportlanden. Deze werkgroep werkt samen met ambassades, landbouwraden, het ministerie van LNV en de pluimveesector zelf.

Hoewel Kuiken begrip heeft voor de zorgvuldigheid en de afspraken met exportlanden, benadrukt hij dat er in de tussentijd mogelijk miljoenen kippen en ander pluimvee sterven. Zonder vaccinatie blijven deze dieren onbeschermd en kan uiteindelijk het extreme middel van ruimen nodig zijn om het virus onder controle te krijgen.

Kuiken voegt toe dat het vogelgriepvirus het gevolg is van de intensieve veehouderij in het algemeen, niet alleen bij kippen, maar ook bij varkens en rundvee. Hij benadrukt dat er een systeemverandering nodig is in de veehouderij om de problematiek aan te pakken, zoals infectieziekten, biodiversiteitsverlies en klimaatverandering.